عليرضا جوادزاده

گروه : تاريخ انديشه معاصر
javadzadeh@iki.ac.ir


شناسنامه علمی در یك نگاه

    عليرضا جوادزاده
    نام پدر: ولي‌الله
    سال تولد:  1354
    محل تولد: شهرستان كميجان (در استان مركزي)

 

تحصيلات حوزوي

خارج فقه و اصول (حوزه علميه قم)

تحصيلات دانشگاهي

دكتراي مدرسي معارف اسلامي گرايش انقلاب اسلامي (قم، دانشگاه معارف اسلامي)

رتبه علمي و محل خدمت

استاديار گروه تاريخ انديشه معاصر مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)

 

برخي آثار علمي منتشر‌شده

كتاب:

    «جامعه مدرسين حوزه علميه قم »، ج1 (اثر شايسته تقدير كتاب سال حوزه در سال 1386)
    «مشروطه اسلامي: زندگي و انديشه سياسي آخوند خراساني» (اثر شايسته تقدير كتاب سال حوزه و كتاب سال حكومت اسلامي در سال 1400)

مقالات علمي‌ـ‌پژوهشي:

    «مواضع فقهاي شيعه در قبال تمدن غرب»،
    «حاكميت سياسي فقيهان از ديدگاه آخوند خراساني»،
    «بررسي انتقادي ادبيات و پيشينة تحقيق دربارة انديشه سياسي آخوند خراساني»،
    «هويت ملي و جريان‌‌هاي انقلاب اسلامي»،
    «تفكيك دو مقام در انديشه سياسي»،
    «مفهوم‌شناسي استبداد و استبداد ديني در رساله تنبيه الامه»
    «اعتبارسنجي سه گزارش سياسي درباره ميرزاي نائيني»

 

موضوعات و عناوين تدريس

    تاريخ تحولات معاصر ايران
    انقلاب اسلامي
    فرهنگ و تمدن اسلام و ايران
    تاريخ تشيع معاصر
    جريان‌شناسي فكري ـ سياسي ايران معاصر
    ولايت فقيه (انديشه و تاريخچه)
    فلسفه تاريخ

 

ايميل: javadzadeh@iki.ac.ir



فعالیت های آموزشی

الف) تحصيلات

1. حوزوي

    دروس مقدمات: 1368 ـ 1373، قم، مدارس علميه حقاني و معصوميه
    دروس سطح: 1373 ـ 1378، قم، مدارس علميه گلپايگاني، معصوميه و مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني
    دروس خارج فقه و اصول: 1378 ـ 1385، قم، مراكز و اساتيد متعدد 

    مباحثه فقهي: 1385 ـ 1388 و 1392 ـ 1397


2. دانشگاهي

كارشناسي ارشد پيوسته الهيات و معارف اسلامي، سال 1381،‌ مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني

دكتراي مدرسي معارف اسلامي با گرايش انقلاب اسلامي، سال 1393، دانشگاه معارف اسلامي


عنوان پايان‌نامه

كارشناسي ارشد: بررسي اختلاف سياسي فقيهان در نهضت مشروطيت ايران، به راهنمايي دكتر موسي نجفي، پاييز 1381

دكتري: بررسي انديشه سياسي آخوند ملامحمدكاظم خراساني (با رويكرد انتقادي نسبت به ديدگاه‌ها و تفاسير ديگر دربارة انديشه سياسي آخوند)، به راهنمايي حجت‌الاسلام دكتر محمدجواد نوروزي، پاييز 1393


ب) تدريس‌ها

1. زمان تدريس

   از سال 1384 به بعد


2. موضوعات و عناوين تدريس

    «تاريخ تحولات سياسي معاصر ايران»،
     «انقلاب اسلامي و ريشه‌هاي آن»،
    «فلسفه سياسي اسلام»،
    «تاريخ فقه سياسي شيعه»،
    «ولايت فقيه»،
    «فرهنگ و تمدن اسلام و ايران»،‌
    «فلسفه تاريخ اسلامي»،
    «جريان‌شناسي فكري ـ سياسي ايران معاصر»،
    «تاريخ تشيع (جريان‌شناسي روحانيت در ايران معاصر)».


3. مراكز تدريس

    قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)
    مراكز علمي در شهرهاي گوناگون (عمدتا با هماهنگي مركز آموزش‌هاي آزاد موسسه امام خميني و ...)

 

4. مخاطب

   طلاب و دانشجويان در مقاطع گوناگون



فعالیت های پژوهشی

الف)‌ آثار و تأليفات منتشر‌شده


1. كتاب‌ها

1.    «جامعه مدرسين حوزه علميه قم، جلد اول، فعاليت‌ها (1357ـ1341)»، تهران، مركز اسناد انقلاب اسلامي، 1385. (اين كتاب در همايش كتاب سال حوزه علميه قم در سال 1386، شايسته تقدير شناخته شد)؛

2.    «حاكميت سياسي فقيهان از ديدگاه آخوند خراساني»، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1391؛

3.  «مشروطه اسلامي: زندگي و انديشه سياسي آخوند خراساني»، قم، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني و دانشگاه معارف اسلامي، 1399 (اين كتاب در همايش كتاب سال حوزه علميه قم و نيز كتاب سال حكومت اسلامي در سال 1400، شايسته تقدير شناخته شد)؛

4.    همكاري (تحقيق و ويراست علمي) در تدوين كتاب «حكم نافذ آقانجفي (مرجع شهير بيداري اسلامي در اصفهان؛ عالم رباني مرحوم آيت‌الله ‌العظمي حاج‌شيخ محمدتقي نجفي اصفهاني، مشهور به  آقانجفي)»، تهران، مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران، 1390؛

5.    همكاري (تحقيق و ويراست علمي)‌ در تدوين كتاب «فلسفه تحول تاريخ در شرق و غرب تمدن اسلامي : روش استنباط عقلانيت تاريخي و تحول علوم انساني بر اساس مقايسه و نقد سنت ابن‌خلدوني با بسط حكمت نوصدرايي»، تهران مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران، 1394.


2. مقالات در نشريات

1.    مقاله «گزارش و ارزيابي كتاب تشيع و مشروطيت در ايران و نقش ايرانيان مقيم عراق»، فصلنامه‌ «نامه تاريخ‌ پژوهان»، شماره 7  (ويژه تاريخ معاصر)، پاييز 1385؛
2.    مقالة علمي ـ پژوهشي «مواضع فقهاي شيعه در قبال تمدن غرب، با تأكيد بر مقطع نهضت تنباكو تا مشروطيت»، فصلنامه علمي ـ پژوهشي «مطالعات انقلاب اسلامي»، شمارة‌19، زمستان 1388؛
3.    مقالة علمي  ـ  پژوهشي «حاكميت سياسي فقيهان از ديدگاه آخوند خراساني»، فصلنامه علمي ـ پژوهشي «حكومت اسلامي»، شمارة 56،تابستان 1389؛
4.    مقالة علمي ـ پژوهشي «هويت ملي و جريان‌‌هاي انقلاب اسلامي»، دو فصلنامه علمي ـ پژوهشي «معرفت سياسي»، شمارة 4، پائيز و زمستان 1389؛
5.    مقالة «مشروعيت حكومت در عصر غيبت از ديدگاه آخوند خراساني»، فصلنامه «حوزه»، شماره 161، پاييز 1390.
6.    مقالة «مقايسه فلسفه علم تاريخ از ديدگاه ابن خلدون و استاد مطهري»،‌ (به صورت مشترك با دكتر موسي نجفي)،‌ دو فصلنامه تخصصي «عيار پژوهش در علوم انساني»، شماره 8، بهار و تابستان 1393؛
8.    مقاله علمي ـ پژوهشي «بررسي انتقادي ادبيات و پيشينة تحقيق دربارة انديشه سياسي آخوند خراساني»، دو فصلنامه علمي ـ پژوهشي «تاريخ اسلام در آينه پژوهش»، شماره 36، بهار و تابستان 1393؛
9.    مقاله علمي ـ پژوهشي «تفكيك دو مقام در انديشه سياسي: انديشه سياسي ثابت و الگوي سياسي»، دو فصلنامة علمي ـ پژوهشي «معرفت سياسي»، شماره 12، پاييز و زمستان 1393؛
10.    مقاله علمي ـ ترويجي «آسيب‌شناسي روش ابن خلدون در كشف قوانين اجتماعي (علم عمران) با تأكيد بر دولت ‌ها»، ماه‌نامه علمي ـ ترويجي «معرفت»، شماره 212، مرداد 1394  (ويژه جامعه‌شناسي)؛
11.    مقاله علمي ـ ترويجي «فلسفه نظري تاريخ در نگاهي مقايسه‌اي ميان دو متفكر غرب و شرق جهان اسلام: ابن خلدون واستاد مطهري»،‌ (به صورت مشترك با دكتر موسي نجفي)، ماه‌نامه علمي ـ ترويجي «معرفت»، شماره 227، آبان 1395 (ويژه تاريخ).
12.    مقالة «نائيني در خوانش‌هاي مختلف (تحليل گفتار و نوشتار صاحب‌نظران)»، ماهنامه «رسائل»، شماره 11، ‌شهريور 1398؛

13. مقاله علمي ـ پژوهشي «مفهوم‌شناسي استبداد و استبداد ديني در رساله تنبيه الامه و بررسي نسبت آن با حكمراني فقيهان»، دو فصلنامة علمي ـ پژوهشي «معرفت سياسي»، شماره 24، پاييز و زمستان 1399؛

14. مقاله علمي ـ پژوهشي «اعتبار‌سنجي سه گزارش سياسي درباره ميرزاي نائيني (ارتباط نزديك با سيد‌جمال‌الدين اسدآبادي و حكم به اعدام شيخ‌فضل‌الله نوري و ملاقربانعلي زنجاني)»، دو فصلنامه علمي ـ پژوهشي «تاريخ اسلام در آئينه پژوهش»، شماره 49، پائيز و زمستان 1399.

15.مقاله «مصباح انديشه و سياست ديني (نقدِ نوشتة دكتر محسن كديور درباره آيت‌الله مصباح)»، در: روزنامه فرهيختگان، 4 بهمن 1399؛

16. مقاله «در آستانه ليبراليسم (گزارشي انتقادي درباره انديشه‌ دكتر داود فيرحي و پاسخ به دفاعيات برخي حوزويان)»، در: روزنامه فرهيختگان، 12 بهمن 1399؛

17. مقاله  «آيت‌الله مصباح در دورة مبارزات انقلابي: اهتمام به اسلاميتِ نهضت و كادرسازي براي نظام اسلامي»، در: فصلنامه «علوم انساني اسلامي صدرا»، شماره 37، تابستان 1400 (اين مقاله، در نشريه كيهان فرهنگي شماره 412ـ413، خرداد و تير 1400 نيز انتشار يافت)؛

18. مقاله علمي ـ ترويجي «بازكاوي موضع سيد‌عبدالله بهبهاني در نهضت تحريم تنباكو» (به صورت مشترك با دكتر محمد ملكزاده)، ماهنامه علمي ـ ترويجي «معرفت»، شماره 284، مرداد 1400 (ويژه تاريخ).

19. و ... (مقالات كوتاه،‌ مصاحبه‌ها و گفت‌و‌گوها در برخي نشريات)


3. مقالات در كتاب‌ها    

1.    مقاله «گزارش و ارزيابي كتاب انديشه ديني و سكولاريسم در حوزه معرفت سياسي و غرب‌شناسي»، در: مجموعه مقالات «آموزه»، كتاب دوم، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)، 1382؛
2.    مقاله «حيات و انديشه سياسي آخوند ملامحمدكاظم خراساني»، در: مجموعه مقالات «آموزه»، كتاب سوم (حيات و انديشه سياسي عالمان  عصر مشروطه)، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)، 1382؛
3.    مقاله «تأملاتي درباره دو كتاب تاريخي از آقانجفي قوچاني»در: مجموعه مقالات «آموزه»، كتاب چهارم (جريان‌شناسي تاريخ‌نگاري مشروطيت)، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)، 1383؛
4.    مقاله «بررسي چهار نظريه در تحليل اختلاف سياسي فقهاي شيعه در نهضت مشروطيت» ، در: مجموعه مقالات «آموزه»، كتاب پنجم (مشروطه، فقيهان و اجتهاد شيعه)، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)،  1383؛
5.    مقاله «بررسي نوشته‌هاي غربي درباره موضع و نقش حوزه علميه قم در انقلاب اسلامي با تكيه بر معيارهاي تاريخي»، در: مجموعه مقالات «آموزه»، كتاب نهم (غرب و انقلاب اسلامي، ج2)، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)، 1388؛
6.    مقاله «نظرية فلسفي ذات و هويت ملي ايرانيان»، در: مجموعه مقالات «آموزه»، كتاب دهم (تشيع و مدرنيته در ايران معاصر، ج 1)، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)، 1387؛
7.    مقاله «موضع جريان مشروعه‌خواهِ‌ حوزه نجف نسبت به غرب»، در: مجموعه مقالات «آموزه»، كتاب يازدهم (تشيع و مدرنيته در ايران معاصر، ج2)، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)، ‌1387؛
8.    مقاله «انديشه‌هاي همساز و جريان‌هاي ناهمگون (نسبت حاج‌آقا نور‌الله اصفهاني با جريان مشروعه‌خواهي)»، در: مجموعه مقالات نخستين همايش تبيين آراء و برزگداشت هشتادمين سالگرد نهضت آيت‌الله شهيد حاج‌آقا نورالله اصفهاني، 1384. (اين مقاله در تاريخ 13 مرداد 1384 در روزنامه جام جم نيز منتشر شد).
9.    مقاله «بررسي انتقادي ادبيات و پيشينة تحقيق درباره انديشه سياسي آخوند خراساني (با تأكيد بر مشروعيت حكومت)»، در: عالم رباني، مجموعه مقالات بزرگداشت آخوند خراساني،‌ جلد دوم، به كوشش جمعي از محققان، قم، سهل، 1394؛  [اين مقاله تفصيل يافتة مقاله منتشر شده در دو فصلنامه علمي ـ پژوهشي «تاريخ اسلام در آينه پژوهش»، شماره 36  است].

10. مقاله «آيت‌الله مصباح در دورة مبارزات انقلابي («اهتمام به اسلاميتِ نهضت» و «كادرسازي براي نظام اسلامي» در كنار فعاليت‌هاي سياسي)»، در: «حكيم جريان‌ساز: آيت‌الله مصباح از نهضت اسلامي تا تمدن‌سازي اسلامي (نگاهي گذرا به عملكرد و انديشه )»،  به كوشش گروه تاريخ انديشه معاصر،  قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ره،  1400. (اين مقاله، ابتدا در نشريه كيهان فرهنگي شماره 412ـ413  خرداد و تير 1400، و همچنين در فصلنامه «علوم انساني اسلامي صدرا»، شماره 37،  تابستان 1400 انتشار يافت)؛

11. مقاله «سكولاريسم پنهان (گزارشي انتقادي درباره انديشه‌ دكتر داود فيرحي و پاسخ به دفاعيات برخي حوزويان)»، در: «سكولاريسم پنهان (بررسي انتقادي انديشه‌هاي دكتر داود فيرحي)»، به كوشش گروه تاريخ انديشه معاصر،  قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ره،  1400. (اين مقاله،‌ ابتدا در 12 بهمن 1399 در روزنامه فرهيختگان، با عنوان «در آستانه ليبراليسم (گزارشي انتقادي ....) منتشر شد)؛

12. و ... (مقالات، مصاحبه‌ها و گفت‌و‌گوها در برخي خبرگزاري‌ها، سايت‌ها، خبرنامه‌ها، ويژه‌نامه‌ها و ...)


4. مقالات در همايش‌ها

1.    «بررسي چهار نظريه در تحليل اختلاف سياسي فقهاي شيعه در نهضت مشروطيت»، در: همايش«يك‌صدمين سالگرد نهضت مشروطيت ايران و نقش اجتهاد شيعه در آن»، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني و مركز مديريت حوزه علميه قم، 23 و 24 مهرماه 1382، (ارائه مقاله)؛
2.    «بررسي نوشته‌هاي غربي درباره موضع حوزه علميه قم در انقلاب اسلامي با تكيه بر معيارهاي تاريخي»،‌در: همايش «بررسي و نقد نظريه‌پردازي غرب درباره انقلاب اسلامي»، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 11 خرداد 1384، (ارائه مقاله)؛
3.    «انديشه‌هاي همساز و جريان‌هاي ناهمگون (نسبت حاج‌آقا نورالله اصفهاني با جريان‌مشروعه‌خواهي)»، در: همايش هشتادمين سالگرد شهادت حاج‌آقا نورالله اصفهاني، مرداد 1384، (ارائه مقاله)؛
4.    «مشروطه دوم؛ آخوند خراساني و حوزة‌ نجف»، در:  همايش يك‌صدمين سالگرد نهضت مشروطيت ايران، تهران، مجلس شوراي اسلامي، 15 مرداد 1385، (ارائه مقاله و سخنراني)؛
5.    «موضع جريان مشروعه‌خواهِ‌ حوزة نجف نسبت به غرب»، در: همايش «تشيع و مدرنيته در ايران معاصر»، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)، 15 اسفند 1387 (ارائه مقاله و سخنراني)؛
6.    «بررسي موضع سيد‌‌عبدالله مجتهد بهبهاني در نهضت تحريم تنباكو»،‌ در: همايش «ولايت و فقاهت از نهضت تنباكو تا انقلاب اسلامي»، 21 بهمن 1389، (ارائه مقاله)؛

7. « نگاهي كلي به ويژگي‌‌هاي بارز علمي مرحوم استاد علي ابوالحسني (منذر)»، در:همايش بزرگداشت دومين سالگرد رحلت مرحوم حجت‌الاسلام و المسلمين استاد علي ابوالحسني (منذر)،  تهران، حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي،  اسفند 1392 (ارائه سخنراني).
8.    «جريان‌شناسي روحانيت»؛ در سلسله همايش «انقلاب اسلامي؛ جريان‌ها و انديشه‌ها»، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)،  20 اسفند 1395 (ارائة سخنراني).  


5. جزو‌ه‌ها

1. جزوة درسي «سير تاريخي انديشه ولايت فقيه»،  نگارش براي مقطع كارشناسي گروه علوم سياسي مؤسسه امام خميني (ره)، 1392  (اصلاح: 1394).

 2. جزوة «جريان‌شناسي فكري ‌ـ سياسي  ايران معاصر»، به سفارش مركز آموزش انديشه‌هاي بنيادين مؤسسه امام خميني (مآب)، 1395 (اصلاح: 1399).

3. جزوه درسي «فرهنگ و تمدن اسلام و ايران»، نگارش براي درس عمومي «فرهنگ و تمدن اسلام و ايران» در مؤسسه امام خميني، 1396 (اصلاح: 1399).


ب) كتاب‌هاي در حال تدوين و انتشار

1. مجموعه «دانشنامه علماي عصر مشروطيت»: نگارش، تحقيق و ويراست علمي (= تكميل، غني‌سازي و اصلاح)، به سفارش معاونت پژوهش مؤسسة امام خميني (ره).  اين مجموعه بزرگ كه به خواست خداوند در چهار يا پنج جلد منتشر خواهد شد، دربردارنده 41 مقالة تحقيقي و نسبتا تفصيلي در خصوص مشخصات، ويژگي‌هاي اخلاقي ـ شخصيتي، جايگاه اجتماعي و مواضع و ديدگاه‌هاي سياسي علماي شاخص و فعال دوره مشروطه، مي‌باشد. نگارش، تحقيق و ويراست علمي اين مقالات، از سال 1387 شروع شده است و در حال حاضر،‌ يعني سال 1400 در مراحل پاياني قرار دارد.

2. زندگي و انديشه سياسي ميرزاي نائيني



فعالیت های اجرایی
  •         عضور شوراي علمي «گروه تاريخ انديشه معاصر» مؤسسه امام خميني (ره): 1381ـ1401
  •         دبير گروه و جانشين دبير: 1381ـ1383 و 1386ـ1387
  •         دبير جلسات شوراي علمي گروه: 1394ـ1397


افتخارات

1. كسب عنوان «اثر شايسته تقدير» جشنواره «كتاب سال حوزه» در سال 1386 براي كتاب «جامعه مدرسين حوزه علميه قم».

2. كسب عنوان «اثر شايسته تقدير» جشنواره «كتاب سال حوزه» و نيز «كتاب سال حكومت اسلامي» در سال 1400 براي كتاب «مشروطه اسلامي: زندگي و انديشه سياسي آخوند خراساني».