حميد آريان

گروه : تفسير و علوم قرآن
aryan@iki.ac.ir


زندگي نامه

اينجانب حميد آريان اول دي 1344 (مطابق شناسنامه اول ارديبهشت 1345) در شهر كُلوُر (Kolour)، مركز بخش شاهرود شهرستان خلخال، متولد شده ام. روخواني قرآن را در سن چهار يا پنج سالگي در مكتب قرآن فرا گرفتم. سپس تحصيلات دوره ابتدايي، راهنمايي و بخشي از دبيرستان را در زادگاهم سپري كردم. پس از اتمام سال دوم دبيرستان، در تابستان سال 1361 دوره ويژه آموزش فنون رزمي براي اعزام به جبهه را در اردبيل (پ. شهيد پيرزاده) گذراندم و اواخر شهريور داوطلبانه براي دفاع از كشور راهي جبهه شدم و روز 31 شهريور 61، (دقيقا در دومين سالروز آغاز جنگ تحميلي عراق عليه ايران) وارد منطقه جنگي شدم و پس از سه ماه حضور در جبهه، اوايل زمستان 1361 به دلايلي به تهران برگشتم و سال سوم نظري را در دبيرستان دكتر شريعتي (منطقه 12 تهران، واقع در خيابان جمهوري، نرسيده به ميدان بهارستان) خواندم. تقريبا تمام سال چهارم دبيرستان (سال تحصيلي 1362-1363) را به جز چند هفته در جبهه حضور داشتم و تنها در امتحانات پايان سال شركت كردم. در كل دوره ‌تحصيلات ابتدايي، راهنمايي و دبيرستان به جز دو سال اخير كه عمدتا در جبهه گذشت، شاگرد ممتاز شناخته شدم. رشته تحصيلي دوره دبيرستانم علوم تجربي بود و از همان اوايل ورود به دبيرستان معلمان و خانواده و آشنايان همه مرا به تحصيل در رشته پزشكي ترغيب مي كردند. رغبت و نظر خودم هم تا اوايل سال 61 همين بود ولي پس از آن به جهت آشنايي بيشتر و عميق تر با معارف ديني و انديشه متفكران اسلامي، اهميت و برتري رشته هاي فلسفه و الهيات در نزد من نسبت به پزشكي فزوني گرفت، لذا پس از امتحانات نهايي سال چهارم دبيرستان، در تابستان 1363 در كنكور سراسري گروه علوم انساني شركت كردم و علي رغم اين كه بيشتر آن سال تحصيلي را جبهه بودم و از رشته علوم انساني هم چيزي نخوانده بودم، در كنكور سراسري تيرماه آن سال با رتبه 321 قبول شدم، اما به دلايلي ادامه كار را جدي نگرفتم و نهايتا، تحصيل در حوزه علميه را ترجيح دادم، و سال بعد (پاييز 1364) رسما وارد حوزه علميه قم شده و به تحصيل مشغول شدم و مقاطع تحصيلي مقدمات و سطح و خارج را تا اواسط دهه هفتاد طي كردم و علاوه بر آن، در مقاطع كارشناسي رشته الهيات و علوم انساني، كارشناسي ارشد فلسفه و كلام و كارشناسي ارشد پيوسته تفسير و علوم قرآن و دكتري تخصصي تفسير و علوم قرآن طي سال هاي دهه هفتاد و هشتاد تحصيل كردم. كل دوره هاي تحصيل بنده در «مقطع مقدمات حوزه» و سه رشته «فقه و اصول» (دوره سطح و خارج)، «فلسفه و كلام» و نيز «تفسير و علوم قرآن»  تا سال 1389 طول كشيد. (تفصيل  تحصيلات در مقاطع و مراكز مختلف و رشته هاي يادشده را در قسمت سوابق تحصيلي بيان كرده ام). از سال 1379 به عضويت هيئت علمي موسسه آموزشي امام خميني درآمدم و از سال 1390 به عنوان استاد رسمي حوزه علميه قم مشغول تدريس فقه و اصول و دروس تخصصي رشته هاي مختلف در حوزه شدم. درطي 25 سال اخير دروس مختلفي را براي طلاب و دانشجويان ايراني و غير ايراني در مراكز آموزشي حوزوي و دانشگاهي ملي و بين المللي (بين المللي مثل جامعة المصطفي العالميه و جامعة آل البيت العالميه كه هردو مخصوص طلاب و دانشجويان غير ايراني است) در مقاطع سه گانه كارشناسي و كارشناسي ارشد و دكتري به دو زبان فارسي و عربي تدريس كرده ام و طي اين مدت پژوهش هاي زيادي را در قالب كتاب و مقاله به ثمر رسانده ام كه بخشي از آن ها تاكنون منتشر شده و بخش عمده اش هنوز منتشر نشده است.(تفصيل موارد را در قسمت آثار و تاليفات بنگريد). همچنين در همين مدت راهنمايي و مشاوره و داوري رساله ها و پايان نامه هاي  تحصيلي تعداد زيادي از دانشجويان ايراني و خارجي را در مقطع ارشد و دكتري و طلاب حوزه هاي علميه قم و خارج از قم را در مقطع سطح 3 و 4 عهده دار بوده ام (كه تفصيل آن ها در قسمت سوابق فعاليت هاي آموزشي آمده است).



تحصيلات

 مرور اجمالي سوابق تحصيلي: 

تحصيلات عمومي:

ديپلم علوم تجربي- 1363

تحصيلات حوزوي:

1. مقطع  مقدمات: حوزه علميه قم- مدرسه علميه الهادي(ع)، 1364-1367؛

2. مقطع سطح (سطح1 و2 و3): حوزه علميه قم، 1367-1372

3. مقطع خارج : حوزه علمية قم- از سال 1372 به بعد

تحصيلات دانشگاهي:

1. كارشناسي الهيات و معارف اسلامي- مؤسسه آموزشي پژوهشي امام خميني قم، 1369- 1373

2. كارشناسي ارشد فلسفه و كلام - مركز تربيت مدرس دانشگاه قم، 1373- 1377

3. دوره كارشناسي ارشد پيوسته تفسير وعلوم قرآن- مؤسسه آموزشي پژوهشي امام خميني، 1375- 1379

4. دكتري تخصصي(Ph.D) تفسير وعلوم قرآن- مؤسسه آموزشي پژوهشي امام خميني، 1379- 1389

 دوره هاي زبان آموزي :

1- زبان عربي: آموزش مكالمه زبان عربي در بخش زبان دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم- 1368 

2. زبان انگليسي: آموزش مكالمه زبان انگليسي در بخش زبان دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم- 1372 

شركت در كارگاه هاي مهارت آموزي:

1. كارگاه تدوين متون آموزشي و درسي، مشهد ، بهمن1380

2. كارگاه روش تدريس فعال، مشهد ، اسفند 1384

3. كارگاه تدوين متون خودآموز درسي، مشهد ، دي ماه 1386

4. كارگاه هم انديشي در موضوع فلسفه علوم انساني اسلامي- قم- 1395 

 5. كارگاه ساخت آزمون- قم- خرداد 1396

____________________________________________________

بيان تفصيلي سوابق تحصيلات عالي:

 الف- تحصيل در حوزه علميه قم

 مقطع مقدمات:

مقطع اول يا تحصيلات در دوره مقدمات حوزه (پايه هاي 1 تا 4 فعلي حوزه) را طي سه سال از پاييز 64 تا پايان خرداد 67 در مدرسه علميه الهادي (ع) قم كه تحت اشراف آيت الله مشكيني ره بود، به شرح زير طي كردم:

 ادبيات عرب (صرف و نحو و بلاغت): صرف ساده و جامع المقدمات (استاد علي مدبر و استاد جواهري)، سيوطي (استاد مظهرعلي و استاد جواهري)، مغني (استاد حياتي و استاد طالقاني ره)، مختصرالمعاني (استاد اسدالله اسحاقي ره).

منطق: كتاب الحاشيه علي تهذيب المنطق  (استاد سخاوت حسين)؛ 

اصول عقايد (مرحوم خردمند ره و آقاي محمدعلي كوشا)؛ 

اصول فقه: معالم الاصول (استاد قادري).

ضمنا همزمان با تحصيل در مقطع مقدمات دو درس غير رسمي ادبيات عربي را به صورت غير حضوري (با استفاده از نوارهاي درسي اساتيد برجسته ادبيات عرب) فراگرفتم؛ كتاب مطول تفتازاني (در موضوع علوم بلاغي) را با استاد مرحوم رحمت الله فشاركي ومباحث تجزيه و تركيب (صرف و نحو كاربردي) را با مرحوم استاد آدينه وند از طريق استماع جلسات صوتي دروس آنها خواندم. همچنين به صورت حضوري در جلسات دوره آموزش تجويد مرحوم شهيدي، استاد و داور بين المللي قرائت، نيز شركت كردم.

1- تحصيل در رشته فقه و اصول:

 مقطع سطح فقه و اصول:

مقطع و مرحله دوم تحصيلات حوزوي شامل سطوح مقدماتي و عالي(پايه هاي 5 تا 10 فعلي حوزه) را طي سال‌هاي 67 تا 72 نزد اساتيد فاضل حوزه با موفقيت به پايان بردم وحداقل دوبار (سال 67 و سال 68 ) در امتحانات سراسري كه از سوي مركز مديريت حوزه قم برگزار مي شد، نفر ممتاز شدم و به دريافت جايزه از مراجع وقت (حضرت امام خميني رهبر كبير انقلاب - در سال67- و ساير مراجع - در سال68) نايل شدم. البته در بين سال‌هاي 64 تا 68 كه در مرحله مقدمات و سطح يك حوزه تحصيل مي كردم چندين بار توفيق اعزام و حضور داوطلبانه در جبهه را به عنوان نيروي رزمي و بعد از پذيرش قطع نامه 598 به عنوان نيروي رزمي-تبليغي داشته ام. دروس اين مقطع را نزد اساتيد مختلف به شرح زير فراگرفتم:

 دروس فقه و اصول شامل:

 اصول فقه مظفر (استاد علي محمدي خراساني)

شرح لمعه (اساتيد: سيدرضا خسروشاهي، سيدمحمد سعيدي، مرحوم آيت الله حسين شب زنده دار، علي محمدي خراساني)

رسائل (استاد محمدي خراساني و استاد اعتمادي ره

مكاسب (استاد محمدي خراساني، استاد سيدحسن طاهري خرم آبادي ره، استاد پاياني اردبيلي ره

كفايه (استاد مصطفي اعتمادي ره)

دروس ديگر:

كلام اسلامي: بدايه المعارف ج1 (استاد رضا استادي واستاد ابوالقاسم وافي)، بدايه المعارف ج2 (استاد سيدمحسن خرازي)، الالهيات تاليف آيت الله سبحاني (استاد رباني گلپايگاني) و شرح تجريد الاعتقاد (استاد محمدي خراساني - به صورت آزاد)، 

ملل و نحل يا مذاهب و فرق اسلامي (استاد رضا استادي و استاد محمدجعفر خوشنويس ره

علوم حديث شامل: رجال (استاد جعفر سبحاني)، درايه الحديث (آقاي سيدمحمد حسيني قزويني)؛

تفسير:جوامع الجامع (استاد سيدعلي محقق داماد)، قسمتي از الميزان ومجمع البيان (اساتيد محمودعبداللهي وآيت الله شب زنده دار ره)

علوم قرآن: التمهيد، ج3، بحث محكم و متشابه (استاد معرفت ره

 كليات علم اقتصاد (استاد مصباحي مقدم)؛

درس اخلاق  (آيت الله علي مشكيني ره و آيت الله حسين مظاهري)

مقطع خارج فقه و اصول (دوره تخصصي) :

مرحله نهايي و تخصصي تحصيلات فقه و اصول حوزوي (درس خارج) را از سال 1372 با شركت در دورس خارج  فقه و اصول اساتيد برجسته حوزه قم آغاز كردم:

خارج اصول را در درس استاد آيت الله وحيد خراساني دام ظله شركت كردم

خارج فقه را در درس مرحوم استاد آيت الله فاضل لنكراني قدس سره شركت كردم.. 

البته در درس آن دو بزرگوار مستمرا و در درس برخي اساتيد ازجمله مرحوم آيت الله هاشمي شاهرودي، و ديگران به مدتي كوتاه شركت نمودم. نوعا درس هاي اساتيدي را كه شركت كرده ام، تقرير نموده‌ام.

ب- تحصيلات در مراكز علمي ديگر

2- تحصيل در رشته الهيات و معارف اسلامي

سال 1369 به دليل علاقمندي به مباحث فلسفه و علوم انساني وارد برنامه بخش آموزش موسسه «در راه حق» شدم. (كه بعدها اين بخش و قسمت تحصيلات تكميلي آن يعني بنياد باقرالعلوم (ع) با نام جديد موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني در سال 1374 راه اندازي شد و هم اكنون يكي از مراكز مهم و معتبر علمي كشور در حوزه علوم انساني- اسلامي است). تحصيل در آنجا بر سه محور و موضوع  فلسفه، معارف قرآن و اصول و كليات علوم انساني متمركز بود و مواد درسي بسياري را در اين دوره نزد اساتيد آموختم. در زمينه فلسفه، دروس آموزش فلسفه (استاد ميرسپاه)، نهايه الحكمه (استاد غلامرضا فياضي) و فلسفتنا (آقاي غرويان) و در زمينه معارف قرآن، دروس خداشناسي (آقايان انواري و ميرسپاه)، جهان شناسي (استاد قاسمي)، راه و راهنماشناسي (به گمانم آقاي رضايي تهراني)، قرآن شناسي (استاد رجبي)، انسان شناسي و نيز جامعه و تاريخ در قرآن (آقاي ميرسپاه)، حقوق و سياست در قرآن (استاد ابراهيمي)، اخلاق در قرآن (آقايان رضايي و دعايي) را خواندم و درعلوم انساني، مباني و كليات دانش هاي روان شناسي (دكتر بهرامي)، جامعه شناسي (استاد ميرسپاه)، حقوق (استاد دارابكلائي ره)، اقتصاد (استاد مصباحي مقدم)، مكاتب اقتصادي با محوريت دو كتاب اقتصادنا و الاسلام يقود الحياة از تاليفات شهيد صدر (استاد حسن آقانظري)، علوم سياسي (دكتر خدادادي)، فلسفه اخلاق (استاد اعرافي) را آموختم. علاوه بر آنها، دروس ديگري مانند «خودشناسي براي خودسازي» (استاد غروي راد) و «اخلاق» (استاد آيت الله حسين مظاهري) روش تحقيق (آقاي رضا محمدي شاهرودي) زبان انگليسي (آقايان جواهري ره و بخشايش)، فيزيولوژي (آقاي روحاني ) و رياضيات عمومي(آقاي صفايي صادق) را هم در اين دوره گذراندم و سال 1373 در مقطع كارشناسي رشته الهيات و معارف اسلامي فارغ التحصيل شدم.

3- تحصيل در رشته فلسفه و كلام:

 تابستان سال 1373 در آزمون ورودي كارشناسي ارشد پيوسته مركز تربيت مدرس دانشگاه قم، (مدرسه عالي تربيتي و قضائي طلاب سابق)، پذيرفته شدم و طي چهار سال دروس دوره مدرسي الهيات و معارف اسلامي، گرايش فلسفه و كلام را با اساتيد برجسته كشوري در اين مركز به شرح زير سپري كردم: فلسفه قديم غرب از يونان تا پايان قرون وسطي (دكتر غلامرضا اعواني)، فلسفه جديد غرب: دكارت، هيوم، كانت، فلسفه‌هاي اگزيستانس و فلسفه معاصر غرب (استاد دكتر احمد احمدي ره)، فلسفه اسلامي: اشارات و تنبيهات ابن سينا نمط چهارم يا پنجم و بخشي از نمط نهم (استاد دكتراحمد بهشتي) و بخش هايي از اسفار ملاصدرا و حكمة الاشراق سهروردي و  اشارات ابن سينا (استاد محمدحسين حشمت‌‌پور)، عرفان نظري:مقدمه قيصري (آيت الله انصاري شيرازي ره)، فلسفه اخلاق (استاد صادق لاريجاني)، فلسفه تعليم و تربيت و نيز روانشناسي تعليم و تربيت (دكتر علي شريعتمداري ره)، مباحث كلام اسلامي (دكتر احمد بهشتي و استاد علي محامد ره)، تاريخ كلام اسلامي (آقاي محقق داماد)، آراء دانشوران غربي در مباحث فلسفه دين و الهيات (آقاي ملكيان)، تاريخ علم (دكتر احمد فرمد)، اديان شرقي (دكتر محمد مايل ره)، اديان ابراهيمي: مسيحيت و يهوديت (دكتر محمد ايلخاني)، تاريخ جاهليت و تاريخ سياسي اسلام (دكتر صادق آئينه وند ره)، آشنايي با آموزش عالي و روش تحقيق (دكتر غلامعلي سرمد)، زبان و ادبيات فارسي (استاد احمد سميعي گيلاني ره). در سال تحصيلي 1366-1367 از پايان نامه خود با عنوان «‌درآمدي بر زبان قرآن» (با راهنمايي استاد آيت الله معرفت) در مبحث فلسفه دين، موضوع زبان دين، با درجه عالي و نمره 19.75 دفاع كردم.

4- تحصيل در رشته تفسير وعلوم قرآن:

از پاييز 1374 به دوره كارشناسي ارشد پيوسته رشته تفسير و علوم قرآن در موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) راه يافتم و تا سال 1379 دروس اين دوره را با موفقيت سپري كردم. دروس و استاداني كه در اين دوره از آنها استفاده كردم عبارتند از: علوم قرآن، تقريبا همه مباحث مهم (استاد محمدهادي معرفت ره)، «تفسير قرآن» و نيز «روش شناسي تفسير قرآن» و «اعجاز قرآن» (استاد محمود رجبي)، «تاريخ تفسير» و «تاريخ حديث» (استاد مهدوي راد)، حديث شناسي (استاد احمد عابدي)، متون تفسيري (استاد علي اكبر بابايي و استاد محمود عبداللهي)، اديان (استاد توفيقي)، تاريخ جاهليت (استاد دكتر آئينه وند ره)، «قرائات قرآن» و «تاريخ قرآن» (استاد دكتر لساني فشاركي ره)، مكاتب تفسيري (استاد دكتر سيد محمدباقر حجتي)، تحليل متون تفسيري بر محور متن جوامع الجامع (استاد غلامرضا فياضي).

سال 1379 با قبولي در امتحان ورودي دكتراي تخصصي(Ph.D) رشته تفسير و علوم قرآن موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، تحصيل در اين مقطع را آغاز و پس از گدارندن 28 واحد‌ دروس اين دوره و نگارش حداقل 10 مقاله علمي و برگزاري همين تعداد كنفرانس علمي مرتبط با دروس، در زمستان 1389 رساله دكتري خود را در زمينه فلسفه تفسير، موضوع مباني تفسير قرآن با عنوان «نقش عقل در تفسير قرآن» با راهنمايي مشترك اساتيد گرامي استاد محمود رجبي و استاد غلامرضا فياضي ارائه دادم و با درجه عالي و نمره 19 از آن دفاع كردم.

دروسي كه در مقطع دكتري از محضر استادان بزرگوار  بهره بردم به اين شرح است: بررسي روايات تفسيري (استاد آيت الله معرفت ره) «بررسي و نقد قرائات قرآن» و نيز «تفسير قرآن» (استاد دكتر سيد محمدباقر حجتي)، «مباني تفسير قرآن» و نيز «جامعيت قرآن» (استاد محمود رجبي) نقد حديث (استاد دكتر احمد عابدي) روش شناسي تفسير قرآن (استاد رضا استادي)، برهان درقرآن (استاد غلامرضا فياضي) هرمنوتيك  (استاد صادق لاريجاني ) مبحث رجال حديث (استاد سيد جواد شبيري و آقاي حسيني)

5- دوره هاي زبان آموزي:

زبان عربي: علاوه بر آموزش كامل اصول و قواعد زبان و ادبيات عرب در مقطع مقدماتي حوزه، موفق شدم دوره مكالمه زبان عربي را در واحد آموزش زبان هاي خارجي دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم در سال 1368 بگذرانم.

زبان انگليسي: علاوه بر آموزش زبان عمومي و تخصصي انگليسي در مقاطع كارشناسي و كارشناسي ارشد؛ موفق شدم دوره مكالمه زبان انگليسي را در واحد آموزش زبان هاي خارجي دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم در سال 1372 بگذرانم.

 آشنايي ام با زبان عربي در حد خيلي خوب و با انگليسي خوب است و به زبان آذري هم در حد متوسط صحبت مي كنم.



فعاليت ها و سوابق آموزشي

1- تدريس ها:

تاكنون دروس مختلفي را در مقاطع كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري مراكز آموزش عالي كشور و نيز سطح يك، دو، سه و چهار حوزه هاي علميه براي دانشجويان و طلاب تدريس كرده‌ام كه اجمالا به شرح زير است:

1-1- مقطع كارشناسي:

1. خداشناسي (معارف قرآن) - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1391-2 و 1403-2 واحد

2. جهان‌شناسي (معارف قرآن) موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- از 1380 تا 1391- (5 دوره)

3. انسان شناسي (معارف قرآن)- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1392-1 (دو دوره- 6 واحد)

4. قرآن‌شناسي (معارف قرآن) - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1383-3 واحد

5. جامعه و تاريخ در قرآن - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1393 و 1394 و 1400 و1401 (4 دوره)14 واحد)

6. حقوق و سياست در قرآن - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1394-(دو دوره) 8 واحد)

7. مباني تفسير قرآن - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1389 و 1394 -(دو دوره- 4 واحد)

8. روش تفسير قرآن- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1389 و 1397 و 1401 (4 دوره - 8 واحد)

9 .تفسير قرآن (متون تفسيري) - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1382 4واحد)

10. علوم قرآن - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- 1390-(2واحد)

11. روش تحقيق - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1381 و 1382 و 1383

1-2- مقطع كارشناسي ارشد:

12.روش تحقيق در تفسير و علوم قرآن - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-13892 واحد

13. مباني تفسير قرآن - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1395 - 4 واحد

14. روش تفسير قرآن - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1390 و 1391 - 8 واحد

15 .تفسير موضوعي قرآن (خلافت و كرامت انسان) - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- 1396 -2 واحد

16. فلسفه انسان شناسي (كليات انسان شناسي) - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1396 و 1399- 4 واحد

17. روش فهم حديث - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1390 و 1392 و1397 و 1398

18. هرمنوتيك و نظريه هاي تفسير قرآن- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1392 و 1393و 1395 و 1398 و 1403

19. نظريه هاي تفسير متن در غرب (هرمنوتيك) - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- 1396

20. فقه القرآن - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1389 و 1394- 4 واحد

21. روش تحقيق (به صورت كارگاهي)- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1389 و 1403- 18 واحد

22.  التفسير العقلي المقارن - جامعة آل اليبت العالمية - كلية القرآن و الحديث- مرحلة ماجستر- الفصل الدراسي الاول، عام 1400- لطلبة غير ايرانيين (تفسير تطبيقي سوره حديد؛ مقايسه آراي تفسيري ملاصدرا و فخر رازي- مقطع كارشناسي ارشد- ترم اول 1400- دانشگاه بين المللي آل البيت، تدريس به زبان عربي، براي دانشجويان غيرايراني ازكشورهاي مختلف دنيا)به

1-3- مقطع دكتري:

23. آفرينش انسان در قرآن - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1393- 1402-تاكنون پنج دوره

24. جايگاه انسان در نظام هستي از نظر قرآن - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1394 و 1397 و 1399و 1400 و 1402

25. مبادي اختيار انسان در قرآن - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1394 و 1398 و 1399 و 1400

26. رابطه دنيا و آخرت از نظر قرآن - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1400و 1401

27. معارف نظري قرآن (مباحث توحيد و معاد) - جامعه المصطفي العالمية (دانشگاه بين المللي المصطفي)-1393

28. زبان قرآن - جامعه المصطفي العالمية(دانشگاه بين المللي المصطفي) -1394 و 1396و 1397 -12واحد

29. قرآن و فرهنگ زمانه - جامعه المصطفي العالمية(دانشگاه بين المللي المصطفي) -1394

30. لغة القرآن - جامعة آل اليبت العالمية - كلية الفقه و الاصول- مرحلة دكتوراه- الفصل الدراسي الاول، عام 1401-لطلبة غير ايرانيين (زبان قرآن - مقطع دكتري- ترم اول 1401- دانشگاه بين المللي آل البيت، تدريس به زبان عربي، براي دانشجويان غيرايراني از كشورهاي مختلف دنيا).

31. المنهج التفسيري لاهل البيت (ع) - جامعة آل اليبت العالمية - كلية الفقه و الاصول- مرحلة دكتوراه- الفصل الدراسي الاول، عام 1401- لطلبة غير ايرانيين (روش تفسيري اهل بيت عليهم السلام- مقطع دكتري- ترم اول 1401- دانشگاه بين المللي آل البيت، تدريس به زبان عربي، براي دانشجويان غيرايراني از كشورهاي مختلف دنيا).

1-4- سطح چهار حوزه :

32. تفسير آيات تربيتي قرآن - مركز تخصصي تفسير حوزه علميه قم- سطح چهار- 1396

33. هرمنوتيك و نظريه هاي تفسير قرآن - مركز تخصصي تفسير حوزه علميه قم- سطح چهار- 1400

34. زبان قرآن و هرمنوتيك - حوزه هاي علميه خواهران- مركز تخصصي ركن الهدي كرمان- سطح چهار- ترم اول- 1400

35. روش شناسي تفسير تطبيقي - حوزه هاي علميه خواهران - مدرسه علميه تخصصي امام حسين (ع) يزد- سطح چهار- ترم اول- 1400

36. هرمنوتيك و نظريه هاي تفسير متن در غرب- موسسه اسراء- قم- سطح چهار - ترم اول 1402

1-5- تدريس  فقه و اصول :

37. اصول فقه مظفر، سطوح مقدماتي- سطح 1 (پايه هاي 5 و 6)- حوزه علميه قم- مدرسه علميه عترت- 1390 و 1391

38. رسائل شيخ انصاري؛ سطوح عالي- سطح 2 (پايه هاي 7و8) - حوزه علميه قم- 1392 و 1393 و 1394 و 1395 و 1396

39. مكاسب؛ سطوح عالي-سطح 2 و 3 (پايه هاي 7 و8 و 9 و 10 - شامل مكاسب محرمه، بيع و..) حوزه علميه قم -1401 و 1402 و1403

40. كفايه الاصول؛ سطوح عالي سطح 3- (پايه هاي 9 و 10) - حوزه علميه قم- 1397 و 1398 و 1399 و 1400

41. الفائق في الاصول، (سطوح عالي آزاد و مدخل خارج اصول) براي بعد از پايه 10- حوزه علميه قم- 1401-1402

1-6- تدريس مباني انديشه اسلامي:

اين موضوعات براي دانشجويان دانشگاه ها و طلاب حوزه هاي علميه از سراسر كشور و نيز دبيران ديني و قرآن شركت كننده در دوره هاي آموزش مباني انديشه اسلامي كشوري (طرح ولايت) تدريس شده است:

42. هستي شناسي اسلامي (فلسفه اسلامي) - براي دانشجويان شركت كننده در طرح ولايت از دانشگاه هاي سراسر كشور- تابستان 1380- تبريز- دو دوره- 8 واحد

43. منطق و تفكر انتقادي - براي دانشجويان شركت كننده در طرح ولايت از دانشگاه هاي سراسر كشور- تبريز- تابستان 1380- دو دوره- 2 واحد

44. معرفت شناسي و مباني معرفت ديني- براي دانشجويان شركت كننده در طرح ولايت از دانشگاه هاي سراسر كشور- 1390 و 1391 (مشهد) و 1392 (شهركرد) 1393 (مشهد) 1394 (آبعلي) 1396 (مشهد) و 1397 (مشهد)- 14 دوره- 28 واحد

45. خداشناسي (مقدماتي) - براي دانشجويان شركت كننده در طرح ولايت از دانشگاه امام حسين ع-برگزار شده در قم- مجتمع بنياد شهيد- پاييز 1380- دو دوره- 4 واحد؛

46. خداشناسي (تكميلي)- براي دانشجويان شركت كننده در طرح ولايت از دانشگاه هاي سراسر كشور- اصفهان- دوره تكميلي-1381- سه دوره- 6 واحد

47. انسان شناسي- براي دبيران ديني و قرآن دبيرستان هاي سراسر كشور-مشهد -1384- سه دوره- 6 واحد

48. مباني انديشه اسلامي 3 - براي دانشجويان شركت كننده در طرح ولايت از دانشگاه هاي سراسر كشور- شاهين شهر- تابستان 1382- 3 دوره- 6 واحد و مشهد- تابستان 1385- 3 دوره- 6 واحد.

 

2- برگزاري كارگاه هاي آموزشي

2-1. برگزاي كارگاه براي دانشجويان مقطع ارشد و دكتري:

49. برگزاري كارگاه روش تحقيق در علوم قرآن- ارشد- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- 1 دوره- 1389

50. برگزاري كارگاه مهارت هاي پژوهش (با تمركز بر مقاله نويسي) - ارشد- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- 5 دروه- از 1395 تا 1403

51. برگزاري كارگاه مهارت هاي پژوهش (با تمركز بر پايان نامه نويسي) - ارشد -موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- 5 دروه- از 1395 تا 1403

52. برگزاري كارگاه رساله نويسي- براي دانشجويان دكتري- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- يك دوره- تابستان 1400.

2-2. برگزاري كارگاه براي اعضاي هيئت علمي و محققان:

وم تربيتي، روان شناسي و اخلاق، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 53. برگزاري كارگاه منطق فهم حديث - براي اعضاي هيئت علمي گروه هاي ... - پاييز 1403ع

3- راهمنايي و مشاوره پايان نامه هاي تحصيلي:

3-1- راهنمايي رساله هاي دكتري و سطح 4

1. كرامت انسان در قرآن و دلالت هاي مبنايي آن در نظريه هاي شخصيت در روان شناسي (رويكردهاي انسان گرايي، روان تحليلي و رفتارگرايي)، محمد مهدي مشايخي-دكتري- رشته تفسير- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني - دفاع: اسفند1397

2. جريان شناسي تفسير عقلي نومعتزله در مغرب عربي معاصر، عبدالله جبرئيلي- دكتري- رشته تفسير و علوم قرآن- جامعه المصطفي العالميه-دفاع: شهريور1398

3. نقش گرايش هاي متعالي در رفتار انسان از منظر قرآن- هابيل گرمابي- دكتري- رشته تفسيرو علوم قرآن- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-دفاع: دي 1398

4. ديدگاه جمعيتي اسلام و اهداف آن در پرتو آيات قرآن و روايات، محمدجواد سقاي بي ريا، دكتري تفسير و علوم قرآن، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- دفاع: 22-12-1401

5. نقش قدرت در كمال انسان از نگاه قرآن با تاكيد بر ديدگاه علامه مصباح، دانش پژوه: علي وكيل نيري- رشته علوم قرآن و حديث، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (در دست راهنمايي)

6. راهكارهاي برون رفت از بحران معنويت انسان معاصر بر اساس آموزه هاي انسان شناختي قرآن كريم، دانش پژوه: محمد رهبر- رشته علوم قرآن و حديث، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (در دست راهنمايي)

7. تكامل و انحطاط نفس انسان در عوالم بعد از دنيا از منظر قرآن كريم، دانش پژوه: سيد حسين موسوي كاني- رشته علوم قرآن و حديث، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (در دست راهنمايي)

8. ارزيابي تطبيقي منبعيت عقل در تفسير قرآن از منظر آيت الله جوادي آملي و استاد محمدرضا حكيمي، دانش پژوه: زهرا حميدي- رشته تفسير تطبيقي، سطح 4- حوزه عليمه خواهران- مدرسه عالي تخصصي رفيعه المصطفي- تهران (در دست راهنمايي)9. ميل به زيبايي از منظر قرآن كريم، دانش پژوه: محمدهادي براتيان- رشته علوم قرآن و حديث، موسسه آموزشي و 

3-2- مشاوره رساله هاي دكتري

9. شيوه استدلال در قرآن- محمدرضا محمدعليزاده- دكتري - رشته مدرسي معارف، گرايش مباني نظري اسلام- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني - 1394

10. نقش معناشناسي زباني در تفسير قرآن-غلام محمد شريعتي- دكتري- رشته تفسيرو علوم قرآن- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني - 1394

11. مباني بهره گيري از حديث در تفسير قرآن- اسدالله جمشيدي- دكتري- رشته تفسيرو علوم قرآن- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني-1394

3-3- راهنمايي پايان نامه هاي ارشد و سطح سه

12. نقش علم نحو در تفسير قرآن كريم، جواد آسه، كارشناسي ارشد،موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، رشته تفسير و علوم قرآن، سال تحصيلي 87-88، تاريخ دفاع: 3/5/1388

13. لعن و نفرين در قرآن، محمد مهدي مشايخي، كارشناسي ارشد، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، رشته تفسير و علوم قرآن، تاريخ دفاع:آبان 1388

14. روش شناسي تفسير «من وحي القرآن»، شمس الله معلّم كلايي، كارشناسي ارشد،موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، رشته تفسير و علوم قرآن؛ تاريخ دفاع: 23/6/1388

15. تحليل نحوي گزيده اي از آيات قرآن و پيامدهاي تفسيري آن با تأكيد بر ديدگاه مرحوم طبرسي در مجمع البيان، كبري خيرجوي، كارشناسي ارشد، جامعة الزهرا (س) رشته ادبيات عرب، دفاع: تير1390

16. عوامل انحراف اعتقادي از دين از ديدگاه قرآن كريم- محمد زاهدي، كارشناسي ارشد، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، رشته تفسير و علوم قرآن- سال ؛ تاريخ دفاع:1/4/1392

17. عوامل انحراف رفتاري از دين از منظر قرآن كريم، علي اصغرعليائي، كارشناسي ارشد، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، رشته تفسير و علوم قرآن - تاريخ دفاع: 12/12/ 1392

18. اذن الهي و رابطه آن با نظام هستي از ديدگاه قرآن، علي وكيل نيري، ارشد رشته تفسير و علوم قرآن، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، تاريخ دفاع:1/4/1393

‎ .19سبك زندگي اسلامي در بعد اقتصادي خانواده، بر اساس آموزه هاي اسلامي، كريم رجبي- سطح 3- حوزه علميه قم- دفاع: 16-11-1393

20. عوامل موثر درتقويت اراده انسان براي ارتقاي ايمان وعمل صالح ازديدگاه قرآن، محمدعلي جهان پناه، ارشد رشته تفسير و علوم قرآن، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، دفاع: 31-6- 1397

21. نقش شناخت در تكامل اختياري انسان از منظر قرآن - علي رحيمي زاده- ارشد رشته تفسير و علوم قرآن- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- بهمن ماه 1398

22. نقش عبوديت در كمال انسان از ديدگاه قرآن- محمدمهدي براتيان- ارشد رشته تفسير و علوم قرآن- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- ارديبهشت 1401

3-4- مشاوره پايان نامه هاي ارشد و سطح سه

23. خودفراموشي از منظر قرآن و حديث، سيد عباس موسوي، مركز جهاني علوم اسلامي، مدرسه عالي فقه و معارف اسلامي، كارشناسي ارشد، دفاع: 10/9/1386.

24. معناشناسي كتاب و حكمت در قرآن (با تأكيد بر آراء علامه طباطبائي و دانيل مديگان) غلام محمد شريعتي، كارشناسي ارشد، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، رشته تفسير و علوم قرآن، تاريخ دفاع: 31/6/1388

25. بازيابي و نقد مباني و روش تفسيري آيت الله معرفت با تأكيد بر التفسير الاثري الجامع، وحيد زارع مهرآبادي، كارشناسي ارشد، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، رشته تفسير و علوم قرآن، تاريخ دفاع: 28/7/1389

26. روابط متقابل دين و علم از منظر علامه طباطبايي (ره)، مصطفي اسلامي، رشته فلسفه، كارشناسي ارشد؛ موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، دفاع: 1-5-1393

27.  رابطه ابعاد وجودي انسان با نيازهاي او از ديدگاه قرآن، مهدي عابدي، ارشد رشته تفسير و علوم قرآن، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- دي ماه1398

 

4- داوري پايان نامه هاي تحصيلي

4-1- داوري رساله هاي دكتري و سطح چهار

1. گزارش قرآن و روايات از محتواي تورات و انجيل ، حسين نقوي، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ، رشته اديان و عرفان، دفاع: 14-12-1391

2. تبيين مباني انسان شناختي تصميم گيري در مديريت اسلامي، علي اكبر بخشي، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ، رشته مديريت، دفاع: 29-4-1393

3. واقع نمايي گزاره هاي خبري قرآن كريم و نقش آن در تفسير- محمدرضا امين- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ، رشته تفسير و علوم قرآن-دفاع: اسفند 1393

4. مشروعية التفسير الموضوعي؛ دراسة نقدية تحليلية- نعيم الساعدي- جامعة المصطفي العالميه- دكتري- رشته فقه و معارف اسلامي- فروردين 1394

5. نظرية المعرفة القرآنية بين الثابت و المتحول، دراسة تحليلية، معتصم سيد احمد محمد، جامعة آل البيت العالمية، دكتري- رشته تفسير و علوم قرآن- آبان 1400

6. نقش معلومات فلسفي در تفسير قرآن، بر اساس آراء ملاصدرا، احمد فربهي، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، رشته قرآن و حديث، گرايش فلسفه تفسير، رساله دكتري، شهريور 1403

7- 14. داوري آثار مربوط به اخذ مدرك سطح چهار حوزه - ارسالي از سوي معاونت آموزش حوزه علميه قم - 8 اثر تاكنون (3 رساله سطح چهار و 5 كتاب از 1390 تا كنون)

4-2- داوري پايان نامه هاي ارشد و سطح سه

15. موانع خداشناسي در قرآن، عبدالله نعيمي، مركز جهاني علوم اسلامي، مدرسه عالي فقه و معارف اسلامي، كارشناسي ارشد، 2-10-1383

16. تسبيح موجودات از منظر قرآن و روايات، قربانعلي اخلاصي، مركز جهاني علوم اسلامي، مدرسه عالي فقه و معارف اسلامي، كارشناسي ارشد، 17-11-1383.

17. معاد و تاثير اعتقاد به آن در زندگي بشر، حجت الله اردشيري لردجاني، سطح 3- حوزه علميه قم- 10-7-1385

18. تعصب از ديدگاه قرآن، كاظم عامري، كارشناسي ارشد، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، رشته تفسير و علوم قرآن،21-11-1386

19. علل و آثار مهجوريت قرآن در جامعه امروز، سيد مهدي عترتي، سطح 3- حوزه علميه قم ، 15-10-1390

20. سبك گفتگو در خانواده از ديدگاه قرآن، ‎محمد ظاهر طحان، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، رشته تفسير و علوم قرآن، تاريخ دفاع : 29-1-1392

21. شخصيت و روايات سعيد بن جبير، ابراهيم معراج، سطح 3 حوزه علميه قم- 10-8-1394

22. نقش تفكر در اخلاق و معنويت از نظر قرآن و روايات- وحيد جنگي- سطح 3- حوزه علميه قم - 12-2-1398

23. آموزه هاي اخلاقي قرآن در سوره مباركه فاطر، ابوالقاسم رحيمي، سطح 3- حوزه علميه قم - 14-8-1399



آثار و تاليفات

1- كتاب ها

كتاب هاي تاليف شده:

1. درآمدي بر زبان قرآن

2. آفرينش انسان در قرآن (با نگاهي انتقادي به ديگرنظريه هاي آفرينش انسان و برخي برداشت هاي تفسيري)- جلد اول

3. نص گرايي و عقل گرايي در تفسير قرآن

4. كاركردهاي عقل در تفسير قرآن،

5. لشكركشي اصحاب فيل به مكه، ترديدها و تفسيرها

6. روش شناسي پژوهش هاي تطبيقي ( با تاكيد بر علوم انساني و قرآني)

7. فلسفه انسان شناسي اسلامي

8. مهارت هاي پژوهش در علوم اسلامي و انساني (ويژه مطالعات اسنادي) - سطح پايه

9. هرمنوتيك و نظريه هاي تفسير متن درغرب (با نگاهي انتقادي)

10. نظريه هاي تفسير قرآن

11. مباني تفسير قرآن

12. روش تفسير قرآن

13. روش فهم حديث

كتاب هاي تحقيق و تدوين شده:

14. تحقيق و تدوين قرآن‌شناسي جلد اول ، (تاليف استاد محمدتقي مصباح يزدي)، چاپ اول 1387.

15. تحقيق و تدوين جهان شناسي، (تاليف استاد محمدتقي مصباح يزدي)، 1390.

16. تحقيق و تدوين جامعه و تاريخ از ديدگاه قرآن، (تاليف استاد محمدتقي مصباح)، در دوجلد- جلد اول: فلسفه جامعه و تاريخ در قرآن - جلد دوم: مسائل جامعه و تاريخ در قرآن- 1398-1400

17.  تدوين و نگارش كتاب درسي جهان شناسي، (بر اساس جهان شناسي استاد محمدتقي مصباح)- آموزش مجازي - مقطع كارشناسي- موسسه امام خميني، 1396

18. تدوين و نگارش كتاب درسي جامعه و تاريخ از ديدگاه قرآن، (برگرفته از كتاب دو جلديجامعه و تاريخ از ديدگاه قرآن، استاد آيت الله مصباح ) آموزش حضوري مقطع كارشناسي- موسسه امام خميني-1401-1402

كتاب هاي تاليف شده در دست تكميل:

1. منزلت عقل در معرفت بشري و ديني

2. محدوده و محدويت هاي كاربرد عقل در تفسير قرآن

3. جايگاه انسان در نظام هستي از نظر قرآن

4. سيري تحليلي در مباني تفسيري سيد محمدحسين فضل الله

5. هجرت ها و نهضت ها در قرآن

6. برهان در قرآن

7. جستارهايي در مطالعه دين (مجموعه مقالات فلسفه ديني و دين شناختي؛ اعم از تاليف و ترجمه)

8. جستارهاي فلسفي (مجموعه مقالات فلسفي؛ اعم از تاليف و ترجمه)

9. جستارهاي كلامي (مجموعه مقالات كلامي؛ تاليف)

10. جستارهاي تفسيري (مجموعه مقالات تفسيري و تفسيرپژوهي؛ تاليف)

11. جستارهاي قرآن پژوهي (مجموعه مقالات در شناخت قرآن و علوم قرآني؛ تاليف)

12. جستارهاي حديثي (مجموعه مقالات فقه الحديثي و رجالي؛ تاليف)

13. مهارت هاي پژوهش در علوم اسلامي و انساني (ويژه مطالعات اسنادي)- سطح پيشرفته

14. آفرينش انسان در قرآن -جلد دوم (آسيب شناسي برداشت هاي تفسيري علم گرايان مسلمان از آيات خلقت انسان)

15. سيري تحليلي انتقادي در مباني و آراء قرآن شناختي نصرحامد ابوزيد

16. نقد منطق و اخلاق سياسي علي اكبر محتشمي پور در برخورد با شخصيت و انديشه هاي علامه مصباح يزدي

17.  تدوين و نگارش كتاب درسي خداشناسي (معارف قرآن-1) براي آموزش حضوري موسسه امام خميني- مقطع كارشناسي

18. تدوين و نگارش كتاب درسي خداشناسي (معارف قرآن-1) براي آموزش مجازي موسسه امام خميني - مقطع كارشماسي

19.  تدوين و نگارش كتاب درسي قرآن شناسي (معارف قرآن-7)  براي آموزش حضوري موسسه امام خميني- مقطع كارشناسي

20.  تدوين و نگارش كتاب درسي قرآن شناسي (معارف قرآن-7) براي مركز آموزش مجازي موسسه امام خميني - مقطع كارشناسي

كتاب هاي در دست مطالعه و تاليف:

1. فلسفه تفسير قرآن

2. منابع تفسير قرآن

3. پيش شرط هاي تعامل معرفتي با قرآن

4. مباني و روش تفسير موضوعي قرآن

5. معيارهاي نقد محتوايي حديث

6. مباني انسان شناختي علوم انساني اسلامي

7. روش اجتهاد در فقه و علوم هنجاري اسلامي

8. روش اجتهاد در علوم اسلامي توصيفي

9. روش اجتهاد در علوم انساني اسلامي توصيفي

10. مهارت هاي پژوهش در علوم اسلامي و انساني (ويژه مطالعات ميداني) - سطح پايه  و

11. مهارت هاي پژوهش در علوم اسلامي و انساني (ويژه مطالعات ميداني) - سطح پيشرفته

 

2- مقالات

مقالات علمي پژوهشي:

1. جامعيت قرآن در بيان مفسرالميزان، مجله قرآن شناخت شماره 1، بهار و تابستان 1387.

2. لشكركشي ابرهه به مكه به روايت تاريخ و قرآن ، تاريخ در آينه پژوهش، شماره 7، پاييز 1385.

3. خلل زدايي از اسناد روايات؛ راهكارها و قراين ، علوم حديث ، شماره 44، تابستان 1386.

4. شأن و كاركرد عقل در تفسير قرآن از ديدگاه نص گرايان؛ مجله علمي پژوهشي قرآن شناخت؛ شماره 6 پاييز و زمستان 1389.

5. معني و مبناي عقل گرايي معتزله در تفسير قرآن، قرآن شناخت؛ شماره 11 بهار و تابستان 1392

6. بازتاملي در مدلول آيات ناظر به آفرينش نخستين انسان، قرآن شناخت، شماره 15 بهار وتابستان 1394- مشترك با مرادعلي شورگشتي

7. راه صحيح تفكر از منظر قرآن، قرآن شناخت، شماره 20- پاييز و زمستان 1396- مشترك با محمدرضا محمدعلي زاده

8. كرامت ذاتي انسان در قرآن؛ مولفه ها و لوازم وجودي، قرآن شناخت، شماره 23- پاييز و زمستان 1398- مشترك با محمدمهدي مشايخي

9. نقش گرايش ­هاي متعالي در رفتارهاي اجتماعي انسان از ديدگاه قرآن، قرآن شناخت، شماره 24- بهار وتابستان 1399- مشترك با هابيل گرمابي

10. چيستي تفسير فلسفي و ارزيابي تلقّي هاي ناصواب از آن، قرآن شناخت، شماره 28- بهار وتابستان 1401- مشترك با احمد فربهي

11. واكاوي تقريرهاي موجود از ديدگاه جمعيتي اسلام و ارائه تقريري نو بر اساس آيات و روايات، فصل نامه معرفت فرهنگي اجتماعي، شماره 55- تابستان 1402- مشترك با محمدجواد سقاي بي ريا.

12. علم گرايان مسلمان و خطاهاي روشي و معرفتي آنان در برداشت­ از قرآن؛ بررسي موردي آثار سحابي، عمرو شريف و بازرگان در فهم آيات خلقت انسان- مجله قرآن شناخت، شماره 31 - پاييز و زمستان 1402- مشترك با محمدامين ميقاني.

13. مفسران برجسته حوزه علميه قم درسده اخير؛ علامه مصباح يزدي و تفسير موضوعي نظام‌مند قرآن، دوفصلنامه قرآن شناخت، شماره 32، بهار و تابستان 1403.

14. بايسته هاي اخلاقي و الزامات حقوقي بازتوزيع ‌ثروت در جامعه از ديدگاه قرآن - مجله كتاب قيم - شماره 30- بهار و تابستان 1403 - مشترك با حسين ناگهي

15. خلافت انسان در آيه 30 سوره بقره؛ بررسي تطبيقي ديدگاه طباطبايي و صادقي تهراني- مجله پژوهش هاي تفسير تطبيقي (دوره 10، شماره 2) - شماره پياپي 20، پاييز و زمستان 1403 ص 45 -66- مشترك با سيد حسين موسوي كاني 

16. بررسي تطبيقي ابداعي بودن آفرينش جهان و انسان از نظر قرآن و فيلسوفان- مجله مطالعات تفسير تطبيقي، (دوره 9، شماره 2)، شماره پياپي 18، پاييز و زمستان 1403- مشترك با سيد روح الله حسيني علي آباد.

17.مقاله به زبان انگليسي: Comparative Study of the Origin of Human Creation in the Quran and Sacred Texts of Other Religions, INTERRELIGIOUS STUDIES ON THE QURAN AND THE BIBLE, Volume.1, No.2, autumn and winter 2024-25, PP. 204-233. (بررسي تطبيقي منشأ خلقت انسان در قرآن و متون مقدس ديگر اديان - پژوهشنامه قرآن و عهدين (دوره 1 شماره 2) شماره پياپي2، اسفند1403ص 204- 233- مشترك با علي رهيد)

18. نقش نحو متن قرآني در تفسير قرآن كريم- مجله پژوهشنامه تفسير و زبان قرآن- آماده انتشار-دوره 12 شماره2- شماره پياپي 24- بهار و تابستان 1403- مشترك با جواد آسه

مقالات علمي مروري: 

19. كتاب‌شناسي تفاسير ترتيبي دانشوران حوزه علميه قم در سده چهاردهم شمسي- مجله معرفت، شماره 318، پاييز 1403- مشترك با كريمي قدوسي

20. كتاب‌شناسي تفاسير موضوعي دانشوران حوزه علميه قم در سده چهاردهم شمسي- مجله معرفت، شماره 318، پاييز 1403- مشترك با كريمي قدوسي

مقالات علمي ترويجي:

21. بررسي دلالت معجزه بر نبوت، مجله معرفت شماره 24- تير 1376

22. توصيف در تركيب ‏هاي اضافي قرآن و لغزش‏ هاي برخي مترجمان، مجله ترجمان وحي، شماره 5، بهار و تابستان1378.

23. زبان قرآن؛ ساختار و ويژگي ­ها، مجله معرفت شماره 35، مرداد و شهريور 1379.

24. مجازگويي و رمزگرايي در متون مقدس ديني، مجله معرفت شماره 48 آذر1380.

25. عوامل رفتاري انحراف اعتقادي از دين از ديدگاه قرآن، مجله علمي - ترويجي معرفت، شماره 197، ارديبهشت 1393- مشترك با محمد زاهدي

26. چهارده استدلال بر جواز و لزوم بهره گيري از عقل در تفسير قرآن؛ مجله علمي - ترويجي معرفت شماره 222، خرداد 1395

27. بررسي تعارض تئوري­ هاي علمي و آيات قرآن در آفرينش نخستين انسان، پژوهشنامه معارف قرآني، شماره 27، زمستان 1395- مشترك با مرادعلي شورگشتي

28. بررسي تئوري عرفي بودن زبان قرآن، مجله علمي - ترويجي معرفت شماره 233، ارديبهشت 1396.

29. عوامل مؤثر بر اراده انسان و تقويت آن براي انجام عمل صالح از نظر قرآن، مجله معرفت، شماره 257، ارديبهشت 1398- مشترك با آقاي محمدعلي جهان پناه

30. نقش معرفت هاي شهودي در تكامل اختياري انسان از نظر قرآن، مجله معرفت، شماره 278، اسفند 1399- مشترك با علي رحيمي زاده

31. شخصيت تفسيري علامه مصباح يزدي، فصلنامه علوم اسلامي و انساني صدرا، شماره 37، تابستان 1400

32. نقش عبوديت در كمال ساحت بينشي انسان از ديدگاه قرآن، مجله معرفت، شماره 302، بهمن 1401- مشترك با محمدهادي براتيان

33. شعورمندي جمادات از ديدگاه قرآن، معرفت، شماره شماره 302، بهمن 1401- مشترك با مجتبي مستشرق

34. نگرش اومانيسم به حقوق طبيعي انسان (حق حيات وآزادي) و ارزيابي آن بر اساس بينش اسلامي در پرتو انديشه هاي آيت الله مصباح يزدي- مجله معرفت، شماره 319، زمستان 1403- مشترك با حسين ناگهي- (آماده انتشار)

35. ارزيابي‌ اعتبار‌ حس‌ و‌ عقل‌ در‌ تفسير و‌ كلام - مجله پژوهش هاي كلامي تفسيري- دوره 2، شماره 1، شماره پياپي 5، اسفند 1403، ص 85‌- 97 - مشترك با حسين ناگهي

مقالات علمي در حال  داوري:

36. بررسي انتقادي تئوري نوتكامل‌گرايي در پيدايش انواع با نگاهي به چالش‌ هاي آن با ديدگاه قرآن در مورد خلقت انسان- مجله قرآن و علم- احتمالا شماره 36- بهار و تابستان 1404- مشترك با سيد حسين موسوي كاني

37. بررسي مفهوم، مولفه‌ها و لوازم كرامت ذاتي انسان از منظر قرآن كريم با نگاهي به ديدگاه اومانيسم؛ مقايسه و ارزيابي- مجله قرآن، فرهنگ و تمدن- احتمالا شماره 20- تابستان 1404- مشترك با علي رهيد

38. شئون خلافت انسان از خدا از ديد قرآن و متون مقدس اديان- مجله پژوهش هاي تطبيقي تفسير- دردست بررسي- مشترك با مجتبي مستشرق.ن گ

 مقالات  ترجمه و منتشر شده به زبان هاي ديگر:

به زبان عربي:

39. لغة المجاز و الرمزية في النص الديني، ترجمه سرمد الطائي، مجلة فصلية المنهاج، عدد 30، صيف 2003- فصلنامه عربي منهاج - تابستان 1382- (ترجمه عربي مقاله ترويجي «مجازگويي و رمزگرايي در متون مقدس ديني» است كه در مجله معرفت ش. 48 سال 1380، چاپ شده است)

40. المجاز و الرمز في النصوص الدينية المقدسة؛ تاملات في لغة القرآن؛ در كتاب: لغة القرآن مسائلها و قضاياها، تاليف مجموعة من المؤلفين، ترجمه احمدحسين بكر، فصل/مبحث هشتم، (ص 233-249 )- بيروت، مركز الحضارة لتنمية الفكر الاسلامي، الطبعة الاولي، 2016م. (ترجمه ديگري از مقاله «مجازگويي و رمزگرايي در متون مقدس ديني» است)

41. به زبان تركي استانبولي:

 TERCÜME MAKALE/TRANSLATION: KUR’AN TEFSIRINDE MU’TEZILE RASYONALIZMI “Hamid Aryân: Ma’na ve Mebnayi Aklgerayi-i Mu’tezile Der Tefsir-i Kur’an”, Kur’an ,Sinaht, 6:I, (1392): 5-25, Çeviri: Naim DÖNER, KELÂM ARA,STIRMALARI DERGISI, Cilt: 13, SayI: 2, 2015, ayfa: 840-861                                                              ترجمه اي است از مقاله پژوهشي «معنا و مبناي عقل گرايي معتزله در تفسير قرآن» (منتشر شده در مجله قرآن شناخت، دوره ششم، شماره 1، پياپي 11، بهار و تابستان 1392) به زبان تركي استانبولي توسط دكتر نعيم دونر ، چاپ شده در كشور تركيه، مجله مطالعات كلامي، دوره سيزدهم، شماره دوم، 2015،ص840- 861

 ديگر مقالات چاپ شده:

42. نقد انديشه يا تحكيم خارجي گري!؛ روزنامه رسالت، سه شماره پياپي، تاريخ انتشار 29 و30 و31 فروردين1379- (اين مقاله نقدي است مفصل بر ادعاهاي علي اكبر محتشمي پور در روزنامه «بيان» كه در آن مطالبي كذب و خلاف واقع را در تخريب شخصيت علامه مصباح يزدي مطرح كرد و افترائاتي نابخشودني را به ساحت آن عالم انقلابي و فرزانه نسبت داد).

43. طلوع قرآن شناخت، سرمقاله اولين شماره مجله قرآن شناخت، شماره 1، بهار و تابستان 1387.

44. گزارشى از چكيده پايان نامه هاى كارشناسى ارشد رشته «علـوم قـرآن و تفسـير» مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره)- مجله معرفت شماره 35- مرداد و شهريور 1379- با همكاري علي اوسط باقري

مقالات تاليف شده (در حال نهايي سازي) : 

45. شئون و امورخلافت انسان از خدا و گستره آن از ديدگاه قرآن

46. نسبت مقام و شئون خليفه الله با مقام و شئون پيامبر و امام در قرآن و روايات.

47. آسيب هاي روشي مفسران در تفسير آيات علمي قرآن؛ بررسي انتقادي برداشت‌هاي تفسيري طالقاني، مشكيني و بهبودي از آيات آفرينش انسان- مشترك با محمدهادي براتيان

48. برداشت‌هاي تفسيري علم‌گرايان مسلمان از آيات آفرينش در بوته نقد؛ مطالعه موردي آثار يوسفي اشكوري، بهبودي وعبدالصبور شاهين- مشترك با محمدجواد سقاي بي ريا

49. بررسي تطبيقي ديدگاه قرآن و دانشمندان جنين شناسي در توصيف و تحليل مراحل شكل گيري جنين انسان- مشترك با سيد مجتبي فقيهي

50. باطن گرايي در تفسير قرآن و تقليل منزلت عقل و نقل.

مقالات همايش ها:

همايش هاي بين المللي:

51. كرامت انسان و لوازم حقوقي مترتب بر آن در اسلام و اومانيسم با تأكيد بر ديدگاه علامه مصباح يزدي- ارائه شده به همايش بين المللي علوم انساني در انديشه هاي علامه مصباح يزدي- قم- 25 خرداد 1402- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- مشترك با آقاي حسين ناگهي

52.  حكم فقهي ترك صله ارحام و موارد جواز آن، ارائه شده به همايش بين المللي علوم انساني اسلامي، تهران، ايران، دانشگاه جامع امام حسين (ع)، اسفند 1403 - مشترك با  محمدحسين اشرفي 

 همايش هاي ملي:

53. شخصيت هاي برجسته تفسيري حوزه علميه قم در سده اخير؛ آيت الله مصباح يزدي- همايش بين المللي يكصدمين سال بازتاسيس حوزه علميه قم. 1403

53. نوآوري هاي تفسيري و علوم قرآني حوزه علميه قم در سده اخير- همايش بين المللي يكصدمين سال بازتاسيس حوزه علميه قم. 1403ننقش تقليد در تاثير جامعه بر فرد از ديدگاه آيت الله مصباح يزدي، (در دست آماده سازي) 15. تكامل جامعه و تاريخ از ديدگاه علامه مصباح (در دست آماده سازي)

مقالات تدويني:

54. تدوين «نشست علمي مفهوم شناسي تفسير قرآن به قرآن از ديدگاه علامه طباطبايي»، قسمت اول، قرآن شناخت 1، بهار و تابستان 1387.

55. تدوين «نشست علمي مفهوم شناسي «تفسير قرآن به قرآن از ديدگاه علامه طباطبايي»، قسمت دوم، قرآن شناخت 2، پاييز و زمستان 1387.9.

مقالات در دست آماده سازي:

1. سنجش محتوايي حديث در ترازوي قرآن

2. جامعيت سه بعدي قرآن

3. تواتر قرآن و تشويش آفريني قرائات؛ بررسي موردي قرائت ابن عامر

4. تفاوت مباني تفسير قرآن با پيش شرط هاي تعامل معرفتي با قرآن.

5. بررسي تطبيقي تفسير آيه ابتلاء (بقره: 124) از ديدگاه علامه طباطبايي، سيد قطب و محمد عبده.

6. اسباب و علل راهيابي تحريفات به اسناد روايات و طرق رفع آنها

7. نوآوري هاي تفسيري عالمان حوزه علميه قم درسده چهاردهم هجري

8.  نوآوري هاي علوم قرآني عالمان حوزه علميه قم درسده چهاردهم هجري

مقالات تاليف شده و منتشر نشده :

مقالات فلسفي و كلامي:

1. آرخه يا اصل نخستين جهان در نزد نخستين فيلسوفان يونان؛

2. وجود و عدم در اگزيستانسياليسم ژان پل سارتر؛

3. علامه رفيعي قزويني؛ نگاهي به آثار و انديشه ها؛

4. جستاري در مبحث رجعت؛

5. ترمينولوژي عقل

مقالات فلسفه ديني و كلامي-تفسيري :

6. نسبت زبان قرآن با زبان علمي؛ همگوني ها و تمايزات

7. تاملي در احتجاجات حضرت ابراهيم با ستاره پرستان

8. شيعه و عقل گرايي در تفسير قرآن

9. منزلت عقل در تفسير قرآن از نظر معتزله

10. بررسي تطبيقي تفسير شفاعت در قرآن از ديدگاه علامه طباطبايي، مراغي و قرطبي

مقالات تفسيري و علوم قرآني:

11. ترمنيولوژي تفسير

12. بازتاملي در نسبت معناي «تفسير» و «تاويل»

13. معناشناسي عرب و اعراب در قرآن

14. هجرت صالحان در قرآن

15. تفسير سوره فيل

مقالات حديثي و رجالي :

16. عوامل اشتراك عناوين راويان حديث و قرائن تمييز آنها

17. عوامل اختلاف عناوين يك راوي در اسناد حديث و قرائن اتحاد آنها

ساير مقالات (در دست تكميل):

18. كاربرد عقل در تفسير از نظر علامه طباطبايي

19. عقل گرايي معتدل جوهره انديشه ورزي علامه طباطبايي در مطالعات دين شناختي و تفسيري

20. تفسير سوره ماعون

مقالات ترجمه شده از زبان انگليسي :

21. تعاليم ملاصدرا؛ ترجمه فصل 36 از كتاب History of Islamic Philosophy ، نوشته سيدحسن نصر، ج1ص 75-77

22. اديان ايرانيان باستان، ترجمه مدخل Iranian Religions از دائره المعارف دين، ويراسته ميرچا الياده جلد 7 ص 277-280

23. ترجمه مدخل Islam نوشته L.Gardet از دايره المعارف اسلام،ج 4، ص 171-174. 4. حوزه علميه قم و دانش تفسير و علوم قرآن درسده چهاردهم هجري شمسي (مقله جامع گروه دانشي تفسير)- همايش بين المللي يكصدمين سال بازتاسيس حوزه علميه قم- 1403

3- مصاحبه هاي علمي:

1. مصاحبه با خبرگزاري كتاب ايران با عنوان «مروري بر چالش‌هاي زبان متون و گزاره‌هاي ديني از نگاه فيلسوفان دين» (به مناسبت راه يافتن كتاب درآمدي بر زبان قرآن به مرحله ماقبل نهايي كتاب سال جمهوري اسلامي در سال 1396) تاريخ مصاحبه 9 بهمن سال 1396

2. مصاحبه با خبرگزاري مهر؛ موضوع: «آثار قرآني آقاي هاشمي رفسنجاني؛ تعداد، سطح علمي و اعتبار آنها»- بخش دين و آيين/ انديشه ديني- تاريخ 19 دي 1399

3. مصاحبه با مجله علوم انساني اسلامي صدرا؛ عنوان «تفسير علامه مصباح موضوع محور يا مسئله مدار»، شماره 37 تابستان 1400.

4. مصاحبه با پايگاه (سايت) مشرق نيوز، در باره شخصيت علمي آيت الله علامه مصباح يزدي، انتشار: 14 دي 1399؛ لينك: همت آيت الله مصباح بر استخراج جنبه هاي مختلف نيازهاي زندگي انسان از قرآن - مشرق نيوز

5. مصاحبه با معاونت آموزش  موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- در موضوع بايدها و نبايدها و الزامات آموزش فقه و اصول در حوزه و موسسه- اسفند 1403



ساير فعاليت هاي پژوهشي

1) تهيه و تدوين طرح هاي پژوهشي

  1.  تهيه و پيشنهاد كلان طرح «تصنيف موضوعي الميزان»
  2. تهيه و پيشنهاد كلان طرح «بازنگري و تدوين كتاب هاي درسي معارف قرآن »
  3. تهيه طرح «شناخت اسلام بر اساس آموزه هاي قرآن» (با همكاري آقاي دكتراشرفي و آقاي كريمي)  

2) اجراي طرح هاي پژوهشي

  1.  طرح تحقيق وتدوين  كتاب درسي قرآن شناسي ج اول، استاد مصباح يزدي،  1380
  2. طرح تحقيق وتدوين كتاب درسي جهان شناسي، استاد مصباح يزدي،. 1386
  3. طرح تحقيق وتدوين كتاب جامعه و تاريخ در قرآن، استاد مصباح يزدي، 1400
  4.  طرح تدوين كتاب درسي جامعه و تاريخ از منظر قرآن، 1401-1402.
  5. طرح تاليف كتاب درسي روش تحقيق ، 1401

3) برگزاري نشست هاي علمي 

  1.  برگزاري ميزگرد علمي زبان قرآن (ساير كارشناسان:آقايان محمود رجبي، ابوالفضل ساجدي، احمد واعظي)- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- قم- 23-12-1383
  2.  برگزاري نشست علمي با عنوان « قرآن و علم »- نمايشگاه بين المللي قرآن كريم- تهران- 19-6-1387
  3. برگزاري نشست علمي با عنوان «منزلت عقل در تفسير قرآن »- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- قم- 14-2-1389
  4. برگزاري ميزگرد علمي با عنوان « جايگاه معارف قرآن در منظومه معرفت ديني» - موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- قم- آذر 1390
  5. برگزاري نشست علمي با عنوان «قلمروي معارف قرآن و نقش آن در تفسير از ديدگاه علامه طباطبائي»- موسسه  آموزشي و پژوهشي امام خميني- قم- 1-2-1391
  6. برگزاري نشست علمي با عنوان «قلمروي معارف و مسائل قرآن (جامعيت قرآن) و نقش آن در تفسير از منظرعلامه طباطبايي»، مكان برگزاري: قم ، جامعة المصطفي العالمية در تاريخ بهمن 1392 ، چاپ شده در كتاب  ميراث آفتاب، مجموعه آثار همايش بين المللي انديشه هاي علامه طباطبايي در تفسير الميزان، ج 3 ص 403-428 (قم، انتشارات موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1400)
  7.  برگزاري نشست علمي با عنوان « شخصيت تفسيري و آثار قرآني آيت الله مصباح يزدي»- 21 بهمن 1399- قم دانشگاه باقرالعلوم- از سوي انجمن هاي علمي حوزه علميه قم.
  8.  برگزاري نشست علمي تلويزيوني با عنوان « مفسران برجسته حوزه علميه قم در سده اخير، علامه  مصباح يزدي» - 6 ارديبهشت 1403- قم- معاونت پژوهش حوزه هاي علميه-دفتر خبرگزاري حوزه: خبرگزاري حوزه (hawzahnews.com) - و نيز: تلويزيون اينترنتي حوزه (livehowzeh.ir)

4) برگزاري كرسي هاي علمي و نقد كرسي و نقد  كتاب

  1.  نقد كرسي ترويجي «رويكردهاي قرآن در تعليم و تربيت ارزش‌ها»-ارائه دهنده: دكتر رهنمايي- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني -13-9-1397
  2.  نقد كرسي ترويجي «اعتبارسنجي تراكم ظنون در فرايند استنباط و كاربرد آن در شكل گيري علوم انساني» - ارائه دهنده: دكتر خطيبي- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني -29-3- 1398
  3.  نقد كرسي ترويجي «« نقش علوم تجربي در تفسير قرآن»-ارائه دهنده: دكتر علي اوسط باقري- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني -17-12-1400
  4. نقد كتاب درسي «علوم قرآن» - تاليف دكترعلي اوسط باقري - نشست-موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني -15-9-1391

5) نظارت و ارزيابي  كارهاي پژوهشي (كتاب و مقاله، طرح پژوهشي و ...)

  1.  نظارت بر كلان پروژه «بازنگري كتاب هاي آموزش معارف قرآن» مشتمل بر 10 پروژه خرد.
  2.  داوري ده ها مقاله علمي پژوهشي و ترويجي براي مجلات علمي درجه دار مختلف
  3. ارزيابي ده ها كتاب به درخواست معاونت پژوهش موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني يا ساير مراكز علمي.
  4.  ارزيابي ده ها طرح  پژوهشي اعم از اجمالي و تفصيلي

 



افتخارات

1- نفر سوم و ممتاز امتحانات سراسري حوزه علميه قم 1367

2- نفر اول و ممتاز امتحانات سراسري حوزه علميه قم 1368

3- نفر اول دوره كارشناسي ارشدرشته تفسير و علوم قرآن مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني طي سال هاي 1375-1379

4- پژوهشگر برتر مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني در سال 1383

5- پژوهشگر ممتاز مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني در سال 1386

6- احراز رتبه اول رساله هاي دكتري - نوزدهمين نمايشگاه بين المللي قرآن، تهران- شهريور1390

7- پژوهشگر برتر مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني در سال 1395

8- پژوهشگر برتر مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني در سال 1396

9- استاد نمونه فقه و اصول (سطوح عالي)، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني در سال 1402-1403

 



سفرهاي علمي و فرهنگي و زيارتي

1- سفر به كشور لبنان- اسفند 1386 (1-12-1386 الي 5-12-13866) و بازديد از مراكز علمي و دانشگاهي شيعه، سني و مسيحي و ديدار با شخصيت هاي علمي و سياسي و بازديد از مناطق جنگ 33 روزه در مرز فلسطين اشغالي (از روستاي عيتا الشعب تا بازداشتگاه خيام مشرف بر مزارع شبعا)

2- سفر به كشور سوريه - اسفند 1386 (6-12-1386 الي 10-12-13866) و بازديد از مراكز علمي و دانشگاهي و ديدار با شخصيت هاي علمي سني و شيعه .

3- دو بار سفر به عربستان براي انجام مناسك عمره  مفرده (مرداد 1386) و حج تمتع (شهريور و مهر 1394 - سال حج فاجعه منا)

4-  سفر مكرر به عراق براي زيارت عتبات عاليات كه همه آن ها به نوعي سفر فرهنگي بوده است. بار اول مرداد 1384 در زمان حكومت حزب بعث و صدام، بار دوم فروردين 1390 به همراه اعضاي خانواده؛ و 9 بار هم  انفرادي يا خانوادگي براي زيارت اربعين در سال هاي  1394 و 1395 و 1396 و 1397 و 1398 و 1400 و 1401 و 1402 و 1403



مديريت و فعاليت هاي علمي-اجرايي

الف. مديريت

1. مدير كل دفتر طرح و برنامه مؤسسه آموزشي پژوهشي امام خميني، از تير1390 تا تير 1396

2. مدير گروه تفسير و علوم قرآن، مدرسه علميه اميرالمومنين (ع) قم (ويژه طلاب غيرايراني از اروپا و آمريكا)، 1402 تاكنون

ب. كارهاي علمي- اجرايي

1. طراحي و راه اندازي مجله علمي ـ پژوهشي قرآن شناخت و انجام كليه وظايف سردبيري به عنوان جانشين سردبير- پنج شماره اول آن از زمستان 1385 تا زمستان 1389

2. عضو هيئت تحريريه مجله علمي ـ پژوهشي قرآن شناخت از 1386 تا كنون

3. عضو شوراي مركزي انجمن اساتيد موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني  و نيز عضو كميته آموزش اين انجمن- به مدت دو سال- 1390 و1391

4. عضو شوراي علمي گروه تفسير و علوم قرآن- از 1379 تا 1400

5. عضو انجمن قرآن پژوهي حوزه علميه قم

6. عضو كميته علمي همايش ملي مباني و روش تفسيري علامه طباطبايي- قم-1391

7. عضو كميته علمي و شوراي سياستگذاري همايش بين المللي انديشه هاي علامه طباطبايي در الميزان، قم- 1391-1393

8. عضو شوراي مركزي آموزش هاي آزاد (طرح ولايت)- موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- سال هاي 1388 و 1389

9. عضو شوراي سياستگذاري توليد علوم انساني اسلامي موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- 1394 و 1395

10. عضو شوراي روش تحقيق تحصيلات تكميلي موسسه امام خميني 1396-1397

11. عضو كارگروه روش تحقيق موسسه امام خميني-معاونت آموزش- 1398

12. عضو كارگروه ساماندهي برنامه فقه و اصول موسسه امام خميني- معاونت آموزش از 1398-1402

13. عضو كميته راهبردها و راهكارهاي كلان موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني - 1400-1401

14. عضو كارگروه شوراي تحول موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني - 1401 تاكنون

15. عضو شوراي علمي گروه فقه و اصول موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني- 1402 تاكنون

16. عضو كميته برگزاري امتحانات جامع  مقطع دكتري رشته تفسير وعلوم قرآن (تعيين منابع، طراحي پرسش هاي مواد امتحاني، تصحيح اوراق)- موسسه امام خميني

17. عضو كميته برنامه ريزي برگزاري دوره هاي دكتري و كارشناسي ارشد رشته تفسير و علوم قرآن  موسسه امام خميني- در سال هاي متمادي 1390-1399( طراحي سئوالات امتحاني و انجام مصاحبه علمي با داوطلبان)

18. عضو ممتحنين پذيرش دكتري فلسفه تعليم و تربيت، ماده روش تحقيق (طراحي سئوال و تصيح اوراق) گروه علوم تربيتي موسسه امام خميني-1399

19. عضو هيئت ممتحنين مصاحبه علمي با داوطلبان عضويت در هيئت علمي رشته معارف اسلامي دانشگاه بوشهر- آبان 1402.

20. مسئول گروه دانشي تفسير وعلوم قرآن، همايش بين المللي يكصدمين سال بازتاسيس حوزه علميه قم؛ دستاوردها و نكوداشت آيت الله العظمي حاج شيخ عبدالكريم حائري(ره) -1399-1403

21. دبير كميسيون تخصصي تفسير و علوم قرآن، همايش بين‌المللي علوم انساني اسلامي در انديشة علامه محمدتقي مصباح يزدي (برگزارشده در قم- 25 خرداد 1402).

22.عضو كارگروه بررسي و تصويب رساله هاي سطح 3 و 4 مركز حوزوي ركن الهدي كرمان ( وابسته به حوزه علميه خواهران)- 1400 تاكنون

23. عضويت در كارگروه برنامه ريزي آموزشي مدرسه علميه سبطين قم (و مسئوليت طراحي مواد و سرفصل هاي  دروس و  سپس تدوين متن آموزشي- مخصوص طلاب عراقي) - از بهار 1403

24.



فعاليت هالي فرهنگي، تبليغي

بعد از پذيرش قطعنامه سه بار به عنوان مبلغ به خوزستان اعزام شده و در يگان هاي مختلف نظامي در جبهه به كار تبليغي پرداخته ام:

 1. منطقه عمومي دزفول-نيروهاي لشكر عاشورا، اول مرداد 1367 تا 13 شهريور1367

2. ساحل اروند (مقابل فاو) نيروهاي تيپ توپخانه حضرت يونس-  28 شهريور 1367 تا 4 آبان 1367

3. اهواز حميديه- نيروهاي لشكر 19 فجر - 18 خرداد 1368 تا 23 تير 1368