احمد ابوترابي

گروه : فلسفه
abotorabi@iki.ac.ir


زندگی نامه

زندگي‌نامه مختصر

 

در شانزده خرداد سال 1342 در يزد متولد شدم(در شناسنامه2/3/1341 ) و از همان زمان براي زندگي به قم منتقل شدم. پس از دريافت سيكل در مدرسه علميه حقاني( منتظريه) دروس حوزوي را آغاز كردم. 

پس از برگزاري و توسعه برنامه هاي آموزشي و پژوهشي مؤسسه امام خميني(ره) مشغول به تحصيل در اين مجموعه شدم و موفق به دريافت مدرك فوق‌ليسانس در  فلسفه اسلامي گرديدم و پس از آن، به عنوان قائم‌مقام بخش دايرهْْ‌المعارف علوم عقلي اسلامي انجام وظيفه كردم. ودر سال 1386 موفق به دريافت دكتراي فلسفه تطبيقي ( اسلامي و غرب) شدم در كنار گذراندن اين دروه ها،دروس‌ حوزه را ادامه داده و  12سال درس خارج فقه و اصول از حضرات آيات عظام ميرزاجواد تبريزي، مكارم شيرازي، وحيد خراساني، بهجت، هاشمي شاهرودي،بهره بردم قبل از آن سطوح عالي حوزه را نزد اساتيدي  چون حضرات آيات سيدعلي محقق‌داماد، شيخ‌علي‌پناه اشتهاردي و ذهني‌تهراني استفاده كردم. در طول مدت تحصيل به تدريس ادبيات عرب، منطق، فقه، فلسفه اسلامي، فلسفه‌هاي غرب، معرفت شناسي، معرفت شناسي ديني مبادرت نمودم.

حدود 20 سال است كه عضو هيأت‌ علمي مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) هستم و از سال 1379رياست مركز پژوهشي دائرهْْ‌المعارف علوم عقلي اسلامي(از مراكز وابسته به اين  مؤسسه)را بعهده دارم و به تدريس و تحقيق نيز مشغولم. دو دور به عضويت هيأت مديره انجمن معرفت شناسي حوزه علميه قم انتخاب شدم. در مدت كار علمي موفق به تأليف  چند كتاب شدم و مقالات متعددي در موضوعات منطق، فلسفه اسلامي، معرفت‌شناسي، فلسفه‌سياسي و مسائل اجتماعي و سياسي نيز تأليف كرده ام كه در بعضي نشريات علمي ـ پژوهشي، علمي ـ تخصصي، نشريات فرهنگي ـ اجتماعي و برخي روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌ها چاپ شده است.



سوابق تحصیلی
  • خارج فقه و اصول.
  • دكتري فلسفه مؤسسه امام خميني(ره).
  • پايان‌نامه كارشناسي ارشد با عنوان «طريق معرفت به علوم فطري» 1376، با راهنمايي آيت الله عابدي شاهرودي؛
  • رساله دكتري با عنوان «ماهيت قضاياي تحليلي نزد فلاسفه غرب و منطق‌دانان مسلمان» 1386، با راهنمايي استاد دكتر احمد احمدي؛
     


فعالیت های اجرایی

1. عضويت هيأت علمي (حدود 19سال)
2. عضويت هيأت مديره انجمن معرفت‌شناسي (4 سال 2 دوره)
3. رياست مركز پژوهشي دائرةالمعارف علوم عقلي اسلامي (20 حدود سال)، اين مركز تاكنون بيش از 140جلد از آثار خود را منتشر كرده است.
4. مدير مسئول نشريه( علمي ترويجي) معارف عقلي (37 شماره)
5. مدير مسئول نشريه( علمي پژوهشي) معارف منطقي (7 شماره آن منتشر شده).

6. عضو مجمع عالي حكمت.



فعالیت های آموزشی

1)    فلسفه اسلامي؛ تدريس كتاب‌هاي: بدايهْْ الحكمهْْ، نهايهْْ الحكمهْْ، آموزش فلسفه، هستي‌شناسي، خداشناسي فلسفي در مراكز مختلف حوزوي و دانشگاهي (در مقاطع كارشناسي و كارشناسي ارشد) در كل حدود 104 واحد
2)    معرفت‌شناسي؛ در مركز تخصصي فلسفه حوزه علميه قم، در دوره كارشناسي ارشد مؤسسه امام خميني?، در دوره‌هاي طرح بصيرت اعضاي هيأت‌علمي دانشگاه‌هاي پزشكي، در دوره‌هاي طرح ولايت دانشجويي (حدود 30واحد)
3)    منطق؛ منطق مظفر در مدرسه شهيدين (در حوزه علميه قم) (حدود 6 واحد)
4)    ادبيات عرب؛ كتاب‌هاي مختلف در مدرسه شهيدين و به صورت خصوصي (در حوزه علميه قم) (حدود 10 واحد)
5)    فقه؛ بخش‌هايي از كتاب شرح لمعه به صورت آزاد در حوزه علميه قم
6)    فلسفه سياست؛ در دوره‌هاي ضمن خدمت دبيران در شهرستان بهبهان و در دوره‌هايي از طرح ولايت (10 جمعا واحد)
7)    اگزيستانسياليسم؛ در دوره كارشناسي مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (2واحد)
8)    معارف اسلامي؛ دانشگاه اراك حدود 8سال (حدود 40 واحد)
9)    اخلاق اسلامي؛ دانشگاه اراك حدود 8سال (حدود 20 واحد)
10)    فلسفه اخلاق؛ مؤسسه امام خميني  دوره دكتري مؤسسه و در دوره‌هاي طرح بصيرت اعضاي هيأت‌علمي، دانشگاه‌هاي پزشكي و طرح ولايت دانشجويي (حدود 20 واحد).
11)     مكاتب اخلاقي، در مدرسه رشد (2 واحد).
12)    روش تحقيق و تدوين مقالات دائرهْْ‌المعارفي؛ در دوره تربيت محقق منطق در مركز پژوهشي دائرهْْ‌المعارف علوم عقلي اسلامي
13)     فلسفه ارسطو؛ در مقطع كارشناسي ارشد فلسفه (4واحد هربار 2 واحد) در مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ره
14)     فلسفه افلاطون در مقطع كارشناسي ارشد فلسفه (6واحد  هربار 2 واحد) در مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ره ؛ 
15)    تاريخ فلسفه غرب 3 (هيوم ،جان لاك ،باركلي، كانت هگل )3واحد
16)    معرفت شناسي ديني، درمقاطع مختلف جمعا حدود 30واحد
17)    كلاس كارورزي تدريس معرفت شناسي براي داوطلبان تدريس معرفت شناسي در دوره‌هاي طرح ولايت (1394-1395) 11 واحد
18)    تدريس نهايه الحكمه، براي دوره كارشناسي 8 واحد (1394-1395)
19)    تدريس الهيات طبيعي: دوره دكتري حكمت متعاليه مؤسسه امام خميني
20)    تدريس علم النفس فلسفي: دوره كارشناسي ارشد علم النفس،  مؤسسه امام خميني
 



فعالیت های پژوهشی

فعاليت هاي پژوهشي


1)    چكيده‌نويسي و نمايه‌سازي چندرساله از رساله‌هاي فلسفي صدرالمتألهين و بخش‌هايي از كتاب‌هاي «تعليقات شرح حكمهْْ‌الاشراق»، «شرح الهدايهْْ الأثيريهْْ» و كتاب «مفاتيح الغيب» از صدرالمتألهين، كه در حال آماده‌سازي براي انتشار هستند.
2)     نظارت علمي بر پروژه هاي تحقيقاتي متعدد در «مركز پژوهشي دائرهْْ‌المعارف علوم عقلي اسلامي» كه برخي چاپ شده و برخي در حال اجراست.


نشست‌هاي علمي 


نظريه پرداز : روش تحقيق در امور فطري با تأييد نهايي و ثبت در دبيرخانه

كرسي نقد: نقد ديدگاههاي فيلسوفان غرب و انيشمندان مسلمان در واقع نمايي علوم فطري، در مرحله تأييد به عنوان كرسي ترو يجي
ناقد: نشست فلسفه علوم انساني گروه اقتصاد از آقاي محمد جواد توكلي 
ناقد: نشست نقد كانت از گروه فلسفه، آقاي احمد سعيدي


شركت  علمي در همايش‌ها


1)    سخنراني در «همايش حيات ژنتيك و تكامل» ارائه ديدگاهي در نظريه تكامل
2)    دبيري كميسيون ولايت فقيه در همايش «دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي» 
3)    سخنراني در پيش نشست همايش «حكيم طهران مدرس زنوزي»1393
4)    نقد كتاب «مؤلفه ها وساختارهاي معرفت بشري؛ قضايا يا تصديقات» در نشست انجمن معرفت شناسي حوزه علميه قم در نيمه دوم سال 1394.
5)    ارائه نظريه در نسشت كرسي نظريه پردازي در موضوع «روش‌شناسي علوم فطري»  در مؤسسه امام خميني و تأييد نهايي توسط  دبير خانه مرتبط در شوراي انقلاب فرهنگي 1397در سال
6)    سخنراني علمي در باره مقايسه حمل ذاتي اولي نزد فيلسوفان مسلمان و مدرس زنوزي و قضاياي تحليلي نزد فيلسوفان غرب( در شعبه مجمع عالي حكمت در اصفهان) تاريخ 1394 

 

راهنمايي پايان‌نامه سطح 3 و 4 و كارشناسي ارشد؛ 


‌أ.    بررسي حقيقت وحي و الهام... (جامعةالمصطفي)؛سطح 3
‌ب.    روش‌شناسي حكمت متعاليه (جامعةالمصطفي)؛ سطح 3
‌ج.    كمال و مباني آن از ديدگاه آيت‌الله مصباح يزدي(مؤسسه امام خميني)؛ كارشناسي ارشد
‌د.    مباني مسئوليت اخلاقي(مؤسسه امام خميني)؛كارشناسي ارشد
‌ه.    بررسي تطبيقي گزاره‌هاي بديهي در منطق و فلسفه اسلامي و گزاره‌هاي پيشين درفلسفه كانت(جامعةالمصطفي)؛ سطح 3
‌و.    راهنمايي پايان‌نامه سطح4 (نقش دين در توسعه و تعميق معقولات بشر)از مركز مديريت حوزه علميه قم،  طلبه:  مهدي قاسمي فيروزآبادي، در حال انجام ؛
‌ز.    واقعنمايي محسوسات در فلسفه علم معاصر و صدرالمتألهين) كارشناسي ارشد (مؤسسه امام خميني) دانش‌پژوه: آقاي  روح‌الله محمدي، دفاع شده 
‌ح.    تحليل فلسفي عوامل و موانع معرفت در قران كريم (مؤسسه امام خميني) در مرحله دفاع كارشناسي ارشد 
 


مشاوره رساله دكتري  


أ‌)    « الگوهاي استدلال در قران » دفاع شده در مهر 1394(مؤسسه امام خميني)
ب‌)    بررسي مبناگرايي ازمنظر فومرتون وبونجور و فيلسوفان مسلمان) (مؤسسه امام خميني)دفاع شده 
د‌)    مبناگرايي  (مؤسسه امام خميني) دانش‌پژوه: آقاي پيروي سنگري؛ دفاع شده.
ذ‌)    مشاوره رساله دكتري« ارتقاي طراحي تزيينات صنايع دستي معاصر ايران( با تكيه بر مباني هنر فطري)ك دفاع شده در تاريخ تير 97.

   
مشاوره پايان‌نامه (فوق ليسانس يا سطح3 حوزه)


‌أ.    حجيت خبر واحد در اعتقادات ديني (مؤسسه امام خميني) دفاع شده 
‌ب.    حقيقت نفس و روح... (مؤسسه امام خميني) دفاع شده 

4)    داوري پايان‌نامه (فوق ليسانس، دكترا، سطح3 يا 4حوزه)
‌أ.    جايگاه تفكر عقلاني در حوزه اعتقادات در كلام اهل بيت (مؤسسه امام خميني)(سطح 4) حوزه
‌ب.    شأنيت حكائي از منظر آيت‌الله مصباح يزدي (مؤسسه امام خميني) كارشناسي ارشد 
‌ج.    معرفت و حد آن در اعتقادات و ايمان ديني (حوزه علميه) (سطح 4) حوزه
‌د.    المواد الثلاث و شموليتها (جامعة المصطفي)، (سطح 3) حوزه
‌ه.    روش‌شناسي اعتقادات ديني(حوزه علميه) (سطح 4) حوزه
‌و.    نقد و بررسي تئوري‌هاي صدق در فلسفي اسلامي و غرب (تاريخ دفاع 12/2/1395) سطح3(جامعة المصطفي)
‌ز.    تبيين و نقد ديدگاه جان سرل درباره اعتباريات اجتماعي ،(دكتري)  از مؤسسه امام خميني ، دانش‌پژوه:آقاي جواد عابديني، تاريخ بهار 95 
‌ح.    حركت در مجردات از منظر فلسفه اسلامي، كتاب و سنت ، از مؤسسه امام خميني ، دانش‌پژوه:آقاي يحيي نور محمدي ( دكتري) تاريخ بهار 95 
‌ط.    نقد و بررسي اعتبار و امور اعتباري، از مؤسسه امام خميني، دانش‌پژوه:آقاي  عبدلله فتحي)( دكتري) تاريخ زمستان 95 
 



آثار و تالیفات

كتاب

1)    كتاب «چيستي و نقش قضاياي تحليلي و تركيبي در منطق و معرفت شناسي »منتشر شده در پاييز 1395 انتشارت مؤسسه امام خميني(تأليف)؛
 اين كتاب در سال 1395 كتاب برگزيده سال حوزه علميه، قم شناخته شد.
2)    كتاب «امور فطري، شيوه‌هاي باز شناسي و واقع نمايي » منتشر شده در بهار1395 انتشارت مؤسسه امام خميني؛(تأليف)؛ 

3)    كتاب «گنجينه معرفت(مجموعه مقالاتي درباره دائرة المارف نويسي وفنون مرتبط)»ج3، به‌همراه چند نويسنده ديگر منتشر شده در پاييز1390 انتشارت مؤسسه امام خميني(تأليف)؛ 
4)    كتاب« گنجينه معرفت( معرفت شناسي)مجموعه مقالات» ج3، به‌همراه چند نويسنده ديگر، منتشر شده در تابستان 1394، انتشارت مؤسسه امام خميني(تأليف)؛
5)    كتاب  «اصول و مباني امور فطري » منتشر شده در 1396 انتشارت مؤسسه امام خميني؛(تأليف)؛ 

6)    كتاب «علوم فطري نزد فيلسوفان غرب و انديشمندان مسلمان» منتشر شده در 1397 انتشارت مؤسسه امام خميني؛(تأليف)
7)    كتاب «اسرار حسن عاقبت وسوء عاقبت»در دوجلد منتشرشده در سال (انتشارات اسوه ) 1389، اين  كتاب تأليف مرحوم آيت الله ميرزاحسن ابوترابي  و  به تنظيم و نگارش احمد ابوترابي است  .

 

مقالات

1)    مقاله «روش‌شناسي حكمت متعاليه» چاپ شده در نشريه علمي ـ تخصصي «معرفت فلسفي»، شماره 4غ
2)    مقاله «تصور» چاپ شده در نشريه علمي ـ تخصصي «معارف عقلي» ، شماره 1؛
3)    مقاله «نگاهي نو به شيوه رايج اصطلاح‌نامه نويسي» چاپ شده در نشريه علمي ـ تخصصي «معارف عقلي»، شماره 8؛
4)    مقاله «نگاهي تطبيقي به احكام تحليلي كانت و قضاياي ذاتيهْْ‌المحمول» چاپ شده در نشريه علمي ـ تخصصي «معارف عقلي»، شماره 9؛
5)    مقاله «چيستي قضاياي تحليلي و تركيبي (كاوشي در تعاريف قضاياي تحليلي)» چاپ شده در نشريه علمي ـ تخصصي «معرفت فلسفي»، شماره 19؛
6)    مقاله « چيستي حمل ذاتي اولي و حمل شايع صناعي» (بررسي تعاريف و لوازم آن و كارآئي‌هاي اين تقسيم در علوم عقلي) چاپ شده در فصل‌نامه معارف‌عقلي شماره 13؛
7)     مقاله « نقد و بررسي ديدگاه‌هاي نسبي گرا درشناخت قضاياي تحليلي وتركيبي» منتشر شده در فصلنامه علمي پژوهشي «آئين حكمت» شماره 20،  اين مقاله به عنوان مقاله برگزيده  سال نشريات علمي پژوهشي حوزه شناخته شد؛
8)     مقاله«پيش‌نيازهاي مفهوم شناسانه نظريه فطرت» منتشر شده در فصلنامه علمي پژوهشي «معرفت كلامي » شماره 13؛
9)    مقاله «واقع نمايي و ملاك صدق علوم فطري نزد انديشمندان مسلمان» منتشر شده در نشريه علمي پژوهشي «ذهن» شماره 57؛
10)    مقاله ««حمل الشئ علي نفسه» در «رساله حمليه» و نزد منطقدانان مسلمان و فيلسوفان غرب » منتشر شده در نشريه علمي پژوهشي «حكمت اسلامي» شماره5؛
11)    مقاله«روش‌شناسي علوم فطري»منتشر شده در شماره 23 در فصلنامه علمي پژوهشي«آئين حكمت»؛
12)    مقاله«مباني معرفت‌شناختي كمال نهايي انسان از ديدگاه آيت الله مصباح» با همكاري آقاي حسن جان‌نثاري چاپ شده در فصلنامه علمي پزوهشي «معرفت فلسفي» شماره 43؛
13)     مقاله «نقدي وحياني و عقلاني (روش‌شناختي و معرفت‌شناختي) بر نظريه تكامل در مورد خلقت انسان» ارائه شده در همايش بين‌المللي «حيات، ژنتيك و تكامل» در سال ...؛
14)    مقاله «انتصاب تا انتخاب» (در مباحث فلسفه سياست) چاپ شده در نشريه «پرتو»؛
15)    مقاله «تجلي توحيد در مشروعيت الهي» چاپ شده در روزنامه جمهوري اسلامي در آبان سال 85؛
16)    مقاله «ولايت فقيه در ترازوي خرد و شريعت (بررسي مباني عقلي و اعتقادي نظام ولائي در اسلام)» چاپ شده در نشريه علمي ـ فرهنگي «نور انديشه»، شماره 11؛
17)    مقاله «ولايت فقيه در آئينه خرد (بررسي براهين عقلي بر ولايت فقيه)» چاپ شده در نشريه علمي ـ فرهنگي «نور انديشه»، شماره 12؛
18)    مقاله «ولايت فقيه در پرتو كلام معصومين» (بررسي روايات مربوط به ولايت فقيه) چاپ شده در نشريه علمي ـ فرهنگي «نور انديشه»، شماره ؛13
19)    مقاله «نظريه ولايت فقيه (با بيش از هزار سال سابقه)» (بررسي ديدگاه‌هاي فقهاي سده اوّل پس از غيبت كُبري) چاپ شده در فصلنامه علمي ـ فرهنگي «نور انديشه»، شماره 15؛
20)    مقاله «شبهاتي اساسي در ولايت فقيه و پاسخ به آنها» چاپ شده در فصلنامه علمي ـ فرهنگي «نور انديشه» شماره 16؛
21)    مقاله «مفهوم و امكان علم ديني»، ارائه شده به همايش مباني فلسفي علوم انساني و چاپ شده در كتاب مباني فلسفي علوم انساني جلد دوم سال 1392؛
22)    مقاله« دائرةالمعارف ،مفهوم، شيوه و مراحل تدوين آن» اين مقاله در كتاب گنحينه معرفت جلد سوم به چاپ رسيده است؛
23)     همكاري در تدوين و تنظيم كتاب «اصطلاحنامه معرفت‌شناسي»منتشرشده در زمستان 1392؛
24)     مقاله ««حمل الشئ علي نفسه»در «رساله حمليه» و نزد منطقدانان مسلمان و فيلسوفان غرب» ارسال شده به و پذيرفته شده براي همايش ملي حكيم تهران. چاپ شده در نشريه علمي پژوهشي حكمت اسلامي شماره 5؛
25)    مقاله«علم حضوري فطري به خدا از منظر عقل و شريعت» منتشر شده در نشريه علمي پژوهشي «حكمت اسلامي» شماره13؛


    توجه:  علاوه بر مقالات فوق، بيش از  20مقاله در موضوعات سياسي، اجتماعي و فرهنگي در روزنامه‌ها و نشريات مختلفي از قبيل كيهان، جمهوري اسلامي، شما، شرق، گزارش، پرتو و... از اينجانب در 17سال گذشته به چاپ رسيده است.


 مقالات آماده نشر


1)    «ماهيت تصور و تصديق»؛
2)    رابطه نفس و بدن «اثبات دوگانگي نفس و بدن»؛
3)    مقاله «حمل ذاتي اولي» براي دائرهْْ‌المعارف منطق كه اين دائرهْْ‌المعارف در مركز پژوهشي دائرهْْ‌المعارف علوم عقلي اسلامي در حال تدوين است؛
4)    مقاله «حمل شايع صناعي» براي دائرهْْ‌المعارف منطق كه اين دائرهْْ‌المعارف در مركز پژوهشي دائرهْْ‌المعارف علوم عقلي اسلامي در حال تدوين است؛
5)    مقاله «تصور» براي دائرهْْ‌المعارف منطق كه اين دائرهْْ‌المعارف در مركز پژوهشي دائرهْْ‌المعارف علوم عقلي اسلامي در حال تدوين است؛ 
6)    مقاله« نقدي فلسفي و وحياني برنظريه تكامل»؛ ارائه شده در همايش بين المللي حيات، ژنتيك و تكامل بصورت سخنراني در سال در دانشگاه تهران
7)    مقاله «فطري بودن دين ومعرف ديني از منظر وحي وخرد» ارسال شده براي يكي از نشريات علمي پژوهشي.



افتخارات

1. كسب عنوان «اثر برگزيده» جشنواره جايزه كتاب سال حوزه در سال 1395 براي كتاب «چيستي و نقش قضاياي تحليلي و تركيبي در منطق و معرفت‏ شناسي».

2.كسب عنوان  «اثر شايسته تقدير» جشنواره جايزه كتاب سال حوزه در سال 1397براي كتاب« اصول و مباني امور فطري»

3. پذيرش نهايي و ثبت «نظريه روش تحقيق در امور فطري» در دبير خانه نظريه پردازي شوراي انقلاب فرهنگي در سال 1397